Duitsland kent een veelzijdig politiek landschap met partijen die variëren van conservatief en liberaal tot sociaal-democratisch en radicaal-links. Voor Nederlandse lezers is het vaak lastig om precies te plaatsen waar Duitse partijen voor staan. In dit overzicht worden de belangrijkste politieke partijen van Duitsland – van CDU en SPD tot AfD en BSW – kort uitgelegd én vergeleken met hun Nederlandse tegenhangers.
1. CDU/CSU – Conservatief en christelijk-democratisch
De Christlich Demokratische Union (CDU) en haar Beierse zusterpartij Christlich-Soziale Union (CSU) vormen samen het centrumrechtse blok in de Duitse politiek. Ze staan voor economische stabiliteit, veiligheid, een sterke Europese Unie en traditionele waarden zoals gezin en verantwoordelijkheid.
Nederlandse vergelijking:
De CDU/CSU is te vergelijken met het CDA, maar vertoont ook raakvlakken met NSC (Nieuw Sociaal Contract) door de nadruk op bestuurlijke degelijkheid en gemeenschapszin. Op economisch vlak overlapt de partij deels met de VVD.
2. SPD – Sociaal-democratisch en traditioneel
De Sozialdemokratische Partei Deutschlands (SPD) is de oudste partij van Duitsland en zet zich in voor sociale rechtvaardigheid, gelijke kansen en bescherming van werknemers. De SPD maakt momenteel deel uit van de zogenoemde Ampelkoalition met de Groenen en de FDP.
Nederlandse vergelijking:
Vergelijkbaar met GroenLinks-PvdA, met een focus op herverdeling, sociale zekerheid en werknemersrechten..
3. Bündnis90/Die Grünen – Klimaat, duurzaamheid en mensenrechten
De Groenen combineren milieubescherming met een progressieve visie op samenleving en internationale solidariteit. Ze staan bekend om hun idealen op het gebied van duurzaamheid, mensenrechten en gendergelijkheid.
Nederlandse vergelijking:
Nauwe overeenkomsten met GroenLinks-PvdA, vooral door het groene en progressieve karakter. Ook thema’s als vrede, diversiteit en sociale gelijkheid staan centraal.
4. FDP – Economisch liberaal en pro-ondernemerschap
De Freie Demokratische Partei (FDP) is de stem van ondernemers, zelfstandigen en innovatie. De partij pleit voor lage belastingen, technologische vooruitgang en een kleinere rol van de overheid.
Nederlandse vergelijking:
Vergelijkbaar met de VVD in economisch opzicht en met D66 wat betreft vrijzinnigheid en onderwijs
5. Die Linke – Kritisch links en sociaal radicaal
Die Linke ontstond uit de voormalige Oost-Duitse communistische partij en linkse afsplitsingen van de SPD. De partij pleit voor hogere belastingen voor rijken, meer sociale zekerheid en een kritische houding tegenover de NAVO en het kapitalisme.
Nederlandse vergelijking:
Vooral verwant aan de SP. Op thema’s als antiracisme en sociale huurwoningen ook raakvlakken met DENK.
6. AfD – Nationalistisch en eurosceptisch
De Alternative für Deutschland (AfD) begon als eurosceptische partij, maar ontwikkelde zich tot een radicaal-rechtse beweging. De partij verzet zich tegen immigratie, islamisering en EU-bevoegdheden. De Verfassungsschutz (de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst) beschouwt delen van de AfD als extremistisch.
Nederlandse vergelijking:
De partij vertoont duidelijke overeenkomsten met de PVV en FvD, vooral op het gebied van immigratie, EU-kritiek en nationale identiteit.
7. Bündnis Sahra Wagenknecht (BSW) – Linkse economie, conservatieve waarden
De partij BSW werd in 2024 opgericht door voormalig Die Linke-politica Sahra Wagenknecht. Ze combineert linkse sociaaleconomische thema’s met kritiek op globalisering en een meer behoudende kijk op migratie en identiteit.
Nederlandse vergelijking:
Deels te vergelijken met de SP, maar ook met de BBB vanwege de focus op de “vergeten gewone burger” en de afstand tot de politieke elite. Op migratiegebied bestaan er raakvlakken met NSC en FvD, hoewel BSW ideologisch links blijft.
8. Freie Wähler – Regionaal en pragmatisch
De Freie Wähler zijn vooral actief in deelstaten als Beieren en staan voor lokaal bestuur, minder bureaucratie en het versterken van de regio’s.
Nederlandse vergelijking:
Te vergelijken met de BBB vanwege het regionale karakter en de nuchtere, niet-ideologische aanpak.
| Duitse partij | Nederlandse vergelijking | Politieke richting |
|---|---|---|
| CDU/CSU | CDA, NSC, VVD | Centrum-rechts, christelijk-democratisch |
| SPD | GroenLinks-PvdA | Centrum-links, sociaal-democratisch |
| Bündnis 90/Die Grünen | GroenLinks-PvdA | Progressief, ecologisch |
| FDP | VVD, D66 | Liberaal, pro-ondernemerschap |
| Die Linke | SP, DENK | Links, sociaal-radicaal |
| Bündnis Sahra Wagenknecht (BSW) | SP, BBB, NSC (deels) | Links-economisch, migratiekritisch |
| AfD | PVV, FvD | Rechts-nationalistisch |
| Freie Wähler | BBB | Regionaal, pragmatisch |
| Overzicht van Duitse partijen met Nederlandse tegenhangers en politieke richting (2025). | ||
