Vogelgriep breidt zich razendsnel uit: ruim 200.000 dieren geruimd

Kraanvogel vliegt laag over het water tijdens de vogeltrek.
Een kraanvogel (Grus grus) in volle vlucht. De soort is dit najaar bijzonder hard getroffen door de vogelgriep in Duitsland. Fotograaf: Yossi Zamir. Wikimedia Commons. Licentie: CC BY-SA 2.0

Dreigende situatie voor pluimveesector

In Duitsland groeit de onrust over de snelle verspreiding van de vogelgriep. Alleen al deze herfst zijn volgens het Friedrich-Loeffler-Institut (het Duitse federale onderzoeksinstituut voor diergezondheid) meer dan 200.000 kippen, ganzen, eenden en kalkoenen geruimd. Vooral onder kraanvogels – die in deze tijd van het jaar tijdens hun trek naar het zuiden in Duitsland neerstrijken – heeft de ziekte een nog niet eerder gezien niveau bereikt.

Roep om landelijke ophokplicht

De pluimveesector wil dat er een ophokplicht wordt ingevoerd in heel Duitsland. Volgens Georg Heitlinger, voorzitter van de deelstaatvereniging voor de pluimveehouderij in Baden-Württemberg en tevens parlementslid voor de FDP, moet het voorkomen van verdere verspreiding de hoogste prioriteit krijgen. “Het gaat er nu om dieren te beschermen en economische schade te beperken”, aldus Heitlinger, die zelf een pluimveebedrijf runt.

Een landelijke ophokplicht – in het Duits Aufstallungsgebot genoemd – zou betekenen dat kippen, eenden en andere vogels niet langer vrij buiten mogen lopen, maar verplicht in afgesloten stallen moeten worden gehouden om contact met wilde vogels te vermijden.

Economische zorgen nemen toe

De economische gevolgen zijn groot. Bedrijven die getroffen worden door een uitbraak moeten hun dieren laten doden. Ze krijgen daarvoor een vergoeding, maar die is wettelijk begrensd op maximaal 50 euro per dier – veel minder dan de marktwaarde van bijvoorbeeld kalkoenen of eenden. Het federale ministerie van Landbouw heeft bij de Europese Unie een verhoging van dit bedrag aangevraagd tot 110 euro per dier.

Daarnaast waarschuwt de Zentralverband der Deutschen Geflügelwirtschaft (ZDG) voor mogelijke tekorten aan eieren en gevogelteproducten als de uitbraken niet snel worden ingedamd. ZDG-voorzitter Hans-Peter Goldnick dringt aan op een debat over vaccinatie en betere Europese afstemming.

Grote impact op de natuur

Niet alleen de pluimveehouderijen lijden onder de uitbraak. In Brandenburg zijn inmiddels naar schatting 1.200 kraanvogels gestorven aan het virus H5N1. Volgens lokale autoriteiten is de situatie “bedrukkend”. Vrijwilligers die de kadavers verzamelen spreken van een zware fysieke én emotionele belasting.

Politieke discussie over intensieve veehouderij

De Groenen in de Bondsdag wijzen op een dieperliggend probleem. Volgens partijwoordvoerder Zoe Mayer maakt de vogelgriep duidelijk hoe kwetsbaar de grootschalige veehouderij is. “Te veel dieren worden op te weinig ruimte gehouden. Bij een uitbraak betekent dat dat honderdduizenden dieren tegelijk moeten worden gedood.”

Het Friedrich-Loeffler-Institut verwacht dat het aantal besmettingen verder zal stijgen zolang de vogeltrek aanhoudt. De risicoschatting is inmiddels verhoogd naar ‘hoog’.