CDU blijft worstelen met ‘Brandmauer’ tegen AfD – helft van Duitsers steunt afwijzing samenwerking

Friedrich Merz tijdens een persbijeenkomst van de PresseClub München in april 2024
Friedrich Merz tijdens een persbijeenkomst van de PresseClub München, april 2024. Foto: Stephan Rumpf / Wikimedia Commons / CC BY-SA 4.0

CDU blijft worstelen met ‘Brandmauer’ tegen AfD

De discussie over de omgang met de radicaal-rechtse AfD (Alternative für Deutschland) verdeelt de Duitse politiek en zet vooral de CDU onder druk. Terwijl bondskanselier Friedrich Merz de grens naar rechts – de zogenoemde ‘Brandmauer’ – wil handhaven, klinkt binnen zijn partij steeds meer kritiek op deze harde lijn.

Verdeelde meningen binnen de CDU

In oktober riep oud-partijsecretaris Peter Tauber op om “ook besluiten te kunnen nemen waar de AfD mee instemt”. Daarmee bedoelde hij geen coalitie, maar een pragmatischer houding in parlementen waar de AfD grote fracties vormt, zoals in Thüringen of Saksen-Anhalt. Ook oud-minister Karl-Theodor zu Guttenberg en historicus Andreas Rödder sloten zich bij die oproep aan. Zij vinden dat de CDU zich niet voortdurend moet laten leiden door angst om als bondgenoot van extreemrechts te worden gezien.

Friedrich Merz reageerde resoluut: er zal geen samenwerking met de AfD zijn, in ieder geval niet onder zijn leiderschap. Tegelijkertijd gaf hij aan dat hij de term ‘Brandmauer’ ongelukkig vindt. Volgens Merz klinkt die te defensief en te angstig.

Kiezers staan achter de grens

Een nieuwe Insa-peiling voor Bild am Sonntag laat zien dat bijna de helft van de Duitsers (48 procent) de ‘Brandmauer’ steunt, terwijl 38 procent ertegen is. Onder CDU/CSU-kiezers is zelfs 64 procent voor het handhaven van de scheidslijn, bij SPD-aanhangers loopt dat op tot 78 procent.

Toch geven de cijfers Merz weinig reden tot ontspanning. In dezelfde peiling blijft de AfD met 26 procent de sterkste partij van Duitsland, gevolgd door CDU/CSU met 25 procent. De SPD (15), Groenen (11) en Linke (11) volgen op afstand. Het Bündnis Sahra Wagenknecht (BSW) zou met 4 procent de kiesdrempel niet halen, net als de FDP (3 procent).

Voigt wil af van ‘angstbegrip’

De Thüringse minister-president Mario Voigt (CDU) waarschuwde zondag voor een te defensieve houding van zijn partij. “Dit voortdurende draaien om de AfD als referentiepunt maakt ons kapot,” zei hij in Bild am Sonntag. “De CDU moet haar rug rechten. Wij zijn de leidende kracht in dit land.”

Voigt noemde het woord ‘Brandmauer’ een angstgedreven, passief begrip dat volgens hem beter kan verdwijnen. Hij wil dat de CDU zich concentreert op haar eigen koers en zich niet voortdurend laat definiëren door de AfD.

Blik op de verkiezingen van 2026

In de aanloop naar de deelstaatverkiezingen in Saksen-Anhalt en Mecklenburg-Voor-Pommeren in 2026 is de kwestie allesbehalve theoretisch. De AfD ligt daar met peilingen tot 40 procent ruim aan kop. De CDU staat voor een strategische keuze: vasthouden aan de ‘Brandmauer’ of zoeken naar een manier om toch te kunnen regeren als de AfD de grootste wordt.

Lees ook: