De Duitse Tagesschau over de verkiezingen in Nederland
Vandaag stemmen de Nederlanders voor een nieuw parlement – nog geen anderhalf jaar na de vorming van de vorige regering. Volgens de Duitse Tagesschau (ARD) draait de verkiezing om één vraag: “Strafen die Wähler die Wilders-Koalition ab?” – zullen de kiezers de coalitie van Geert Wilders afstraffen voor haar mislukking?
De stembureaus sluiten om 21.00 uur. In Duitsland en elders in Europa wordt met spanning gekeken naar de uitslag, die opnieuw richting kan geven aan het politieke klimaat in Europa.
Einde van een fragiele regering
Zoals Tagesschau herinnert, hield de rechtse coalitie van Wilders slechts 336 dagen stand. De samenwerking klapte in juni, toen de andere partijen weigerden zijn plan voor een strenger asielbeleid te steunen. “Onze verantwoordelijkheid voor dit kabinet is ten einde,” verklaarde Wilders destijds.
Hoewel zijn partij (PVV) in 2023 als grootste uit de bus kwam, werd Wilders zelf geen premier – een compromis dat nu als een vergissing wordt gezien. “Ik had beter zelf premier kunnen worden,” zegt hij nu in een interview dat door Tagesschau wordt aangehaald.
Verdeeldheid aan de rechterzijde
Volgens Tagesschau was de samenwerking vanaf het begin “fragiel”. Vooral tussen Wilders’ PVV en de Nieuwe Sociale Contractpartij (NSC) van Pieter Omtzigt boterde het niet. Omtzigt heeft zich inmiddels teruggetrokken, en zijn partij dreigt al haar twintig zetels te verliezen. Ook de andere voormalige coalitiepartijen staan er slecht voor in de peilingen.
Zelfs de PVV lijkt terrein te verliezen, nu steeds meer zwevende kiezers richting partijen uit het politieke midden trekken.
Nieuwe dynamiek: Jetten en Bontenbal
Tagesschau wijst erop dat drie rivalen Wilders “in de nek hijgen”: de GroenLinks-PvdA, de Christendemocraten (CDA) en de liberale partij D66. Vooral D66-leider Rob Jetten, afkomstig uit de Duits-Nederlandse grensstreek bij Nijmegen, is volgens de zender de nieuwe hoop van de progressieve kiezers: jong, welbespraakt en ervaren als oud-klimaatminister.
Aan de conservatieve kant heeft Henri Bontenbal (CDA) zijn partij nieuw leven ingeblazen. Hij geldt als “sympathiek, betrouwbaar en deskundig”, aldus politicoloog Maurits Meijers, geciteerd door Tagesschau. Een midden-links bondgenootschap van Jetten, Bontenbal en GroenLinks-PvdA lijkt mogelijk, maar een meerderheid in de Tweede Kamer is onzeker.
VVD tussen verleden en toekomst
Ook de liberale VVD van Dilan Yeşilgöz staat voor een dilemma. Volgens Tagesschau sluit Yeşilgöz samenwerking met zowel Wilders als met de linkse partijen uit. Ze verwijt Wilders “geen verantwoordelijkheid te willen nemen” en noemt een stem op hem “een verloren stem”.
Veel VVD-kiezers nemen haar echter kwalijk dat de partij überhaupt met Wilders in zee ging. De VVD zal waarschijnlijk eveneens zetels verliezen.
Wat er op het spel staat
Volgens Tagesschau draaide de korte maar felle campagne vooral om woningnood, gezondheidszorg en asielbeleid. Dat laatste onderwerp verdeelt de samenleving minder dan vroeger: “Zelfs linkse partijen zijn tegenwoordig voor een strenger migratiebeleid,” aldus de Duitse nieuwszender.
De verwachting is dat opnieuw meer dan 15 fracties de Kamer binnenkomen. Zo’n 20 procent van de stemmen kan al genoeg zijn om de grootste te worden – maar lang niet om te regeren. Net als in 2021 en 2023 dreigen langdurige en moeizame coalitieonderhandelingen.
Meer weten over de Duitse politiek?
Lees hier ons uitgebreide overzicht waarin de
Duitse politieke partijen worden uitgelegd en vergeleken met hun Nederlandse tegenhangers
