Duitse apotheken krijgen in de toekomst een veel grotere rol in de gezondheidszorg. Het Duitse kabinet (Bundeskabinett) heeft ingestemd met wetsplannen van minister van Gezondheid Nina Warken (CDU), die apothekers meer medische bevoegdheden geven. Het doel is om de zorg laagdrempeliger te maken, vooral in tijden van personeelstekorten en lange wachttijden bij artsen.
Volgens Warken zijn apotheken voor veel mensen al het eerste aanspreekpunt bij gezondheidsvragen. De extra taken zijn nadrukkelijk niet bedoeld als vervanging van artsen, maar als aanvulling. Complexe diagnoses blijven uitgesloten.
Meer preventie en vroege opsporing
Apotheken mogen nieuwe preventieve diensten aanbieden, gericht op het voorkomen en vroegtijdig opsporen van ziekten. Daarbij gaat het onder meer om hart- en vaatziekten, diabetes en ondersteuning bij stoppen met roken. Zo moeten gezondheidsproblemen eerder worden gesignaleerd.
Vaccinaties in de apotheek
Naast vaccinaties tegen griep en corona mogen apotheken straks alle vaccinaties met zogenoemde Totimpfstoffe (dode vaccins) toedienen. Dat zijn vaccins zonder levende ziekteverwekkers, zoals tegen tetanus of FSME, een door teken overgedragen virusinfectie.
Sneltests zonder doktersbezoek
Net als tijdens de coronapandemie kunnen apotheken sneltests aanbieden, die patiënten zelf betalen. Het gaat om tests op onder meer influenza, noro- en rotavirussen. Hiermee wil de overheid besmettingsketens sneller doorbreken.
Medicijnen zonder recept in noodgevallen
In bepaalde situaties mogen apotheken voortaan ook geneesmiddelen op recept verstrekken zonder doktersrecept. Dat kan bijvoorbeeld als een patiënt een bekend langdurig medicijn gebruikt en de behandeling niet kan worden onderbroken. Het gaat dan om eenmalige verstrekking van de kleinste verpakking.
Ook bij acute, ongecompliceerde aandoeningen kan dit mogelijk worden. Hiervoor komt een vaste lijst met aandoeningen. Systemisch werkende antibiotica en middelen met een hoog risico op misbruik of verslaving blijven uitgesloten. De patiënt moet deze medicijnen zelf betalen.
Sneller alternatief bij medicijntekorten
Als een voorgeschreven medicijn niet leverbaar is, krijgen apotheken meer ruimte om direct een alternatief mee te geven, ook als dat duurder is. Deze maatregel wordt voorlopig tijdelijk ingevoerd.
Ervaren apothekersassistenten mogen tijdelijk leiding overnemen
Ervaren apothekerassistenten (PTA: pharmazeutisch-technische Assistenten) mogen in de toekomst tijdelijk de leiding van een apotheek overnemen. Dit mag maximaal twintig dagen, waarvan hooguit tien dagen aaneengesloten, en alleen met toestemming van de autoriteiten. De maatregel is bedoeld om apotheken, vooral op het platteland, open te houden.
Flexibelere openingstijden
De vaste openingstijden worden losgelaten. Apotheken krijgen meer eigen verantwoordelijkheid om hun openingstijden af te stemmen op de lokale behoefte, met name in landelijke gebieden. De precieze regels worden nog vastgelegd in een aparte verordening.
Protest om vergoeding
Ondanks de wetsvoorstellen voerden apotheken vandaag landelijke protestacties. Met symbolische acties, zoals het dimmen van de verlichting, vroegen zij aandacht voor hun vergoeding. Minister Warken kan een verhoging voorlopig niet doorvoeren vanwege verwachte meerkosten van circa één miljard euro.
Het gaat om een vaste vergoeding van 8,35 euro per medicijnverpakking, die eenmalig zou moeten stijgen naar 9,50 euro. Warken benadrukte dat deze toezegging blijft staan en volgend jaar opnieuw op de politieke agenda komt. Een expertcommissie moet uiterlijk in maart 2026 voorstellen doen om de zorgkosten en ziektekassen vanaf 2027 te stabiliseren.
