Torgau, 25 april 2025 – Ondanks felle bezwaren van Oekraïne heeft de Russische ambassadeur Sergej Netschajew deelgenomen aan de herdenking van de historische ontmoeting tussen Amerikaanse en Sovjetsoldaten in 1945 in het Saksische Torgau. De herdenking markeerde de 80e verjaardag van de beroemde ‚Elbedag‘, die wereldwijd symbool werd voor het einde van de Tweede Wereldoorlog.
Voorafgaand aan de plechtigheid had de Oekraïense ambassadeur Oleksii Makeiev zich uitgesproken tegen de aanwezigheid van Russische vertegenwoordigers, verwijzend naar de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne. „Officiële vertegenwoordigers van het criminele regime verdienen geen handdruk, maar handboeien,“ aldus Makeiev.
Desondanks verscheen Netschajew in Torgau en toonde zich onaangedaan: „Ik voel me hier prettig,“ zei hij tegen journalisten. Op zijn revers droeg hij het zogenoemde Sint-Jorislint, een omstreden symbool sinds het begin van de oorlog tegen Oekraïne. Toespraken waren de Russische diplomaat niet toegestaan, maar hij sprak wel kort met aanwezige burgers.
De Saksische minister-president Michael Kretschmer (CDU) greep de gelegenheid aan om Rusland fel te bekritiseren. „Het is uitsluitend aan Rusland om deze oorlog te beëindigen,“ verklaarde hij, waarbij hij erop wees dat de agressie tegen Oekraïne al in 2014 begon. Kretschmer benadrukte ook het historische aandeel van miljoenen soldaten uit de Sovjetunie – onder wie veel Russen, maar ook Oekraïners, Belarussen en Georgiërs – in de overwinning op nazi-Duitsland.
Volgens Kretschmer zou de herdenking waardiger zijn geweest als ook vertegenwoordigers uit Oekraïne, Georgië en Belarus aanwezig waren geweest. Hun afwezigheid werd toegeschreven aan de aanwezigheid van de Russische ambassadeur.
Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken had eerder geadviseerd om Russische vertegenwoordigers uit te sluiten van herdenkingsplechtigheden, uit vrees voor politieke instrumentalisering. Zo werd Netschajew vorige week ook al geweerd van de centrale herdenking in de Bondsdag op 8 mei.
In Torgau blijft de Elbedag een belangrijk moment van herinnering aan samenwerking en vrede – waarden die vandaag meer dan ooit onder druk staan.
