De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft maandag de vertrouwensstemming in de Bondsdag verloren. Slechts 207 van de 707 aanwezige parlementsleden spraken hun vertrouwen in hem uit, terwijl 394 tegen stemden en 116 zich onthielden. Scholz had deze stemming zelf geïnitieerd om een pad te banen richting vervroegde verkiezingen. Deze worden naar alle waarschijnlijkheid op 23 februari 2025 gehouden.
Verlies als strategische zet
Met het verlies van de vertrouwensstemming bevestigde Scholz het verlies van zijn coalitie met de Groenen en de FDP. Aan de zogenaamde „Ampel-coalitie“ kwam begin november een einde toen Scholz FDP-minister van Financiën Christian Lindner ontsloeg en de liberalen zich uit de regering terugtrokken. Scholz voert nu een minderheidsregering met de Groenen.
„Deze situatie vereist dat de Duitse bevolking haar stem laat horen,“ verklaarde de bondskanselier tijdens zijn toespraak voorafgaand aan de stemming. Volgens hem is het belangrijk dat de burgers de koers van het land bepalen, met name in deze uitdagende tijden van economische onzekerheid en geopolitieke spanningen.
Scholz deelt uit aan de FDP
In een harde aanval beschuldigde Scholz de FDP van het saboteren van de regeringssamenwerking. „Een regering leiden vereist volwassenheid,“ aldus de bondskanselier. Hij benadrukte dat de politieke stagnatie veroorzaakt door de liberalen niet alleen de coalitie, maar ook de Duitse democratie heeft geschaad.
De FDP-leider en voormalig minister van Financiën, Christian Lindner, reageerde fel op de beschuldigingen. Hij verwierp de voorstellen van Scholz om de btw op levensmiddelen te verlagen en noemde het „populisme dat Duitsland onwaardig is“. Ook beschuldigde hij de SPD van economische kortzichtigheid en een gebrek aan oplossingen voor de concurrentiepositie van Duitsland.
Oppositie juicht verlies toe
Oppositieleider Friedrich Merz (CDU) noemde de uitslag van de vertrouwensstemming „een dag van opluchting voor Duitsland“. Hij hekelde Scholz’ economische beleid en sprak van „één van de grootste economische crisissen sinds de Tweede Wereldoorlog“. Merz beschuldigde Scholz ervan zijn tijd als bondskanselier te hebben verspild zonder wezenlijke verbeteringen door te voeren.
Nieuwe verkiezingen en onzekerheid
Bondspresident Frank-Walter Steinmeier heeft nu 21 dagen de tijd om de Bondsdag formeel te ontbinden en nieuwe verkiezingen uit te roepen. Verwacht wordt dat hij snel instemt met de voorgestelde verkiezingsdatum van 23 februari 2025.
Hoewel Scholz vastberaden is om opnieuw de steun van de Duitse kiezer te winnen, waarschuwde Robert Habeck, minister van Economische Zaken en kanselierskandidaat voor de Groenen, voor naïviteit. „Er is geen garantie dat na de verkiezingen snel een stabiele regering kan worden gevormd,“ aldus Habeck.
De verkiezingsstrijd belooft hevig te worden, waarbij de SPD, de CDU/CSU en de Groenen de grootste rivalen zijn. Scholz belooft onder meer een verhoging van het minimumloon en een herziening van de Duitse schuldenregelgeving. Het is de grote vraag of hij hiermee het vertrouwen van de kiezers zal terugwinnen. Dat zal de komende maanden blijken.