De rechts-populistische partij Alternative für Deutschland (AfD) heeft haar conceptverkiezingsprogramma gepresenteerd. Het 85 pagina’s tellende document bevat radicale voorstellen, zoals het verlaten van de Europese Unie, het herinvoeren van de D-Mark en strengere regels voor abortus. Het programma zal naar verwachting in januari definitief worden vastgesteld.
Breuk met de EU en afscheid van de euro
Een van de meest opvallende punten in het verkiezingsprogramma is het voorstel om Duitsland uit de Europese Unie te halen, een zogenoemde „Dexit“. De AfD pleit voor een „Europa van vaderlanden,“ waarbij de EU wordt vervangen door een losser samenwerkingsverband van staten met economische en strategische belangen. Ook wil de partij de euro afschaffen en terugkeren naar de Duitse mark.
De partij stelt voor om deze kwestie via een volksreferendum te laten beslissen. Politicoloog Wolfgang Schroeder noemt dit voorstel een „maximale provocatie“ die de AfD typeert als een partij „buiten het bereik van coalitievorming.“
Energiebeleid: terug naar fossiele brandstoffen en kernenergie
Het verkiezingsprogramma keert zich tegen wat de partij de „paniekzaaierij“ noemt rondom de klimaatcrisis. Volgens de AfD is de menselijke bijdrage aan klimaatverandering „wetenschappelijk onbewezen.“ De partij wil de levensduur van kolencentrales verlengen, terugkeren naar kernenergie en opnieuw gas importeren via de Nordstream-pijpleidingen.
AfD en Rusland: sancties opheffen, oorlog niet veroordelen
Opvallend is dat de AfD geen kritiek uit op de Russische invasie van Oekraïne. De partij wil juist de economische sancties tegen Rusland opheffen en de Oekraïne buiten de NAVO en de EU houden. Dit standpunt heeft al tot felle reacties geleid, omdat het lijnrecht ingaat tegen het Duitse regeringsbeleid en de EU-lijn.
Strengere abortusregels: ‚Uitzonderingen, geen norm‘
Bij abortus kiest de AfD voor een veel strengere benadering. Abortus zou alleen nog mogelijk zijn in uitzonderlijke situaties, zoals bij medische complicaties of na een verkrachting. Daarnaast wil de partij verplichten dat moeders tijdens de counseling een echo van de foetus te zien krijgen.
Critici, waaronder politicoloog Schroeder, spreken van een „vrouwenonvriendelijke politiek“ en zien hierin de invloed van de extreemrechtse vleugel binnen de AfD.
Migratie: strenger beleid, minder sociale voorzieningen
Op het gebied van migratie wil de AfD de grenzen strenger controleren en migranten alleen nog een bestaansminimum bieden. Vluchtelingen zouden aan de grens in hechtenis genomen moeten kunnen worden, en mensen uit Oekraïne zouden geen aanspraak meer mogen maken op sociale voorzieningen zoals het Bürgergeld.
Economisch beleid: minder staat, meer markt
De AfD profileert zich als een voorstander van de vrije markt. De partij wil minder overheidsbemoeienis, geen subsidies meer voor laadpalen en een einde aan de bevoordeling van elektrische voertuigen. Hoewel de partij pleit voor belastingverlaging, blijft onduidelijk hoe deze plannen gefinancierd moeten worden.
Radicale koers met beperkte coalitiekansen
Met dit conceptprogramma positioneert de AfD zich als een partij met een radicaal en conservatief beleid, dat zich op veel punten keert tegen de huidige politieke en sociale orde in Duitsland. Politiek analisten verwachten dat dit programma de partij populair maakt onder haar vaste achterban, maar haar coalitiekansen verder verkleint.
Met de verkiezingen in februari zal duidelijk worden hoe deze voorstellen resoneren bij de Duitse kiezer.
