Geen dansje op Goede Vrijdag: Duitsland houdt de voeten stil

Flashmob tegen het dansverbod op Goede Vrijdag, Frankfurt (2011). Jaarlijks laait de discussie over de Duitse ‘stille dagen’ weer op. Foto: Dontworry / Wikimedia Commons / CC BY-SA 3.0

In Duitsland is Goede Vrijdag een officiële feestdag, maar ook een dag van stilte. Wie morgen een dansfeest wil organiseren, kan in de problemen komen: in grote delen van het land geldt een officieel dansverbod. Wat houdt dat precies in – en waarom bestaat het nog?

Goede Vrijdag (Karfreitag) wordt in Duitsland gezien als een van de meest plechtige dagen van het kerkelijk jaar. Christenen herdenken op deze dag het lijden en sterven van Jezus Christus. Daarom is het in alle deelstaten een officiële, wettelijk erkende feestdag. En anders dan in Nederland – waar het een gewone werkdag is – heerst er in Duitsland op deze dag een bijzondere stilte.

Die stilte is zelfs wettelijk vastgelegd. In vrijwel alle deelstaten geldt op Goede Vrijdag een verbod op dansfeesten, luidruchtige muziek en sportevenementen. Ook films die in de bioscoop vertoond worden, moeten een ‘ernstig karakter’ hebben. Alleen ingetogen vertoningen zijn toegestaan.

Wanneer en waar geldt het verbod?

Het precieze tijdstip waarop het dansverbod begint en eindigt, verschilt per deelstaat. In sommige regio’s begint het al op Witte Donderdag, in andere duurt het tot in de nacht van Stille Zaterdag (Karsamstag). In Berlijn en Bremen is men het soepelst: daar mag vanaf 21.00 uur op Goede Vrijdag alweer gedanst worden. Hamburg heeft het verbod dit jaar iets versoepeld: daar mag men vanaf middernacht weer de dansvloer op.

In Hessen, dat met vijftien officiële dansverbodsdagen per jaar aan kop gaat, is het beleid het strengst. Ook in katholieke deelstaten zoals Beieren zijn de regels strikt.

Dansverbod: van wanneer tot wanneer?

  • Baden-Württemberg: vanaf Witte Donderdag 18:00 uur, de hele dag op Goede Vrijdag, op zaterdag van 0:00 tot 20:00 uur
  • Beieren: vanaf Witte Donderdag 2:00 uur, gehele Goede Vrijdag en zaterdag
  • Berlijn: van 4:00 tot 21:00 uur op Goede Vrijdag
  • Brandenburg: gehele Goede Vrijdag tot 4:00 uur op zaterdag
  • Bremen: van 6:00 tot 21:00 uur op Goede Vrijdag
  • Hamburg: van 5:00 uur tot middernacht op Goede Vrijdag
  • Hessen: vanaf Witte Donderdag 4:00 uur tot en met Paasmaandag 12:00 uur
  • Mecklenburg-Voor-Pommeren: gehele Goede Vrijdag tot 18:00 uur op zaterdag
  • Nedersaksen: vanaf Witte Donderdag, ook op vrijdag en zaterdag
  • Noordrijn-Westfalen: gehele Goede Vrijdag tot 6:00 uur op zaterdag
  • Rijnland-Palts: gehele Goede Vrijdag en zaterdag
  • Saarland: gehele Goede Vrijdag en zaterdag
  • Saksen: gehele Goede Vrijdag
  • Saksen-Anhalt: gehele Goede Vrijdag
  • Sleeswijk-Holstein: van 2:00 uur op vrijdag tot 2:00 uur op zaterdag
  • Thüringen: gehele Goede Vrijdag

Wat als je tóch danst?

Een dansfeest organiseren op Goede Vrijdag terwijl het officieel verboden is, wordt juridisch gezien niet als misdrijf maar als overtreding beschouwd. Toch kunnen de boetes fors zijn. In Baden-Württemberg kan een organisator tot 1500 euro boete krijgen. In Beieren lopen de bedragen op tot wel 10.000 euro – vooral voor horecaondernemers die het verbod negeren.

Belangrijk om te weten: de bezoeker van een illegaal dansfeest loopt geen risico op een boete. Alleen de organisator wordt verantwoordelijk gehouden.

Dansverbod niet alleen op Goede Vrijdag

In sommige deelstaten geldt het dansverbod niet alleen op Goede Vrijdag of Stille Zaterdag, maar ook op andere herdenkingsdagen. Denk aan de volgende data:

  • Nieuwjaarsdag (1 januari) – in Hessen
  • Aswoensdag (14 februari / Valentijnsdag) – in Beieren
  • Volkstrauertag (17 november) – in alle deelstaten
  • Totensonntag (24 november) – in alle deelstaten
  • Kerstavond (24 december) – in o.a. Beieren, Brandenburg, Hessen, Nedersaksen, Noordrijn-Westfalen, Rijnland-Palts en Thüringen

* Dit is slechts een selectie van dagen met een (gedeeltelijk) dansverbod.

En hoe zit het met huisfeestjes?

Op privéfeesten mag wél gedanst worden – zolang de buren geen overlast ervaren. In je eigen woonkamer dansen is dus toegestaan. Maar ook hier geldt: houd het bescheiden. Luidruchtige muziek kan alsnog leiden tot een boete wegens geluidsoverlast.

Stilte als cultuurverschil

Voor Nederlanders kan het opvallend zijn: Terwijl in Nederland Goede Vrijdag vooral een gewone werkdag is, heerst er in Duitsland een wettelijk beschermde stilte. In veel deelstaten zijn dansfeesten, luidruchtige evenementen en zelfs sportwedstrijden verboden.

Het dansverbod roept jaarlijks discussie op, vooral onder jongeren en ondernemers. Toch blijft het verbod in veel deelstaten gehandhaafd – als teken van respect voor een dag van rouw en bezinning.

Dansverbod is niet overal hetzelfde

De exacte regels verschillen per deelstaat. In sommige gevallen is niet alleen dansen verboden, maar ook live muziek en zelfs privéfeesten buitenshuis.

  • Beieren: In cafés en kroegen is zelfs muziek verboden – elke vorm van muzikale uitvoering is daar niet toegestaan.
  • Noordrijn-Westfalen: Alle ‘amuserende’ activiteiten buiten de woning zijn op Goede Vrijdag verboden. Zelfs een kleinschalig feest in het park kan worden bestraft.
  • Berlijn: De regels worden soepeler toegepast. Zelfs een danstoernooi – het ‘Tanzkarussell’ – ging op Goede Vrijdag gewoon door.