De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Annalena Baerbock, heeft vandaag een bezoek gebracht aan het beruchte foltergevangenis Saidnaja, nabij de Syrische hoofdstad Damascus. Dit gevangeniscomplex staat symbool voor de wreedheden van het regime van voormalig machthebber Bashar al-Assad. Sinds 2022 hebben mensenrechtenactivisten hier systematische martelingen, massale executies en verdwijningen van duizenden gevangenen gedocumenteerd. Baerbock bezocht de locatie samen met haar Franse ambtgenoot Jean-Noël Barrot en werd ter plekke geïnformeerd door leden van de Syrische hulporganisatie Witte Helmen.
Oproep tot internationale vervolging
Baerbock riep tijdens haar bezoek op tot intensievere internationale inspanningen om de verantwoordelijken voor de mensenrechtenschendingen in Saidnaja en elders in Syrië te vervolgen. Ze benadrukte dat Duitsland en Europa al geruime tijd organisaties zoals de Witte Helmen en de Verenigde Naties ondersteunen bij het verzamelen van bewijsmateriaal. „Wij willen dit werk voortzetten om gerechtigheid en waarheidsvinding mogelijk te maken,“ aldus de minister. Ze beschreef de methoden die in de gevangenis werden gebruikt als „onvoorstelbaar in een beschaafde wereld.“
Eerste EU-bezoek na de val van Assad
Sinds de val van Assad zijn Baerbock en Barrot de eerste ministers van Buitenlandse Zaken uit EU-landen die Syrië bezoeken. Hun reis, die niet vooraf was aangekondigd, markeert een belangrijke diplomatieke stap in de relatie tussen Europa en het door conflict verscheurde land. Voorafgaand aan haar vertrek stelde Baerbock duidelijke voorwaarden voor een mogelijke hernieuwde samenwerking tussen de EU en de nieuwe Syrische machthebbers: „Een nieuw begin kan alleen plaatsvinden als de Syrische samenleving iedereen een plaats in het politieke proces biedt, ongeacht geslacht, etniciteit of religie.“
Ontmoeting met overgangsregering en islamistische leider
Tijdens hun bezoek voeren Baerbock en Barrot ook gesprekken met vertegenwoordigers van de Syrische overgangsregering. Daarnaast staat een ontmoeting met Ahmed al-Scharaa, de leider van de islamistische militie Hajat Tahrir al-Scham (HTS), op de agenda. HTS, dat is voortgekomen uit de Al-Nusra-Front, een voormalige tak van Al-Qaeda, nam begin december de macht in Syrië over en maakte een einde aan het regime van Assad. Daarbij werden ook de gevangenen in Saidnaja bevrijd.
Hoewel al-Scharaa zich publiekelijk heeft gedistantieerd van zowel Al-Qaeda als terreurorganisatie Islamitische Staat (IS), blijven er berichten circuleren over mogelijke banden tussen HTS en extremistische netwerken. Baerbock toonde zich dan ook terughoudend over de samenwerking met de nieuwe machthebbers: „We weten waar HTS ideologisch vandaan komt en wat ze in het verleden hebben gedaan. Maar we zien ook een streven naar matiging en samenwerking met andere belangrijke actoren.“
Voorzichtige stappen naar een nieuwe toekomst
De toekomst van Syrië blijft onzeker, en de internationale gemeenschap staat voor een lastige keuze: samenwerken met de nieuwe machthebbers of afstand bewaren tot een groepering met een verleden in islamistisch extremisme. Baerbock benadrukte dat fundamentele rechten niet mogen worden uitgehold door te lange overgangsperiodes naar verkiezingen of een mogelijke islamisering van het rechts- en onderwijssysteem.
Het bezoek van de Duitse en Franse ministers aan Saidnaja onderstreept de inzet van Europa voor gerechtigheid en een vreedzaam Syrië, maar maakt ook duidelijk hoe complex de situatie blijft. Het volledige bericht is te lezen bij Tagesschau.