Voor het eerst sinds haar oprichting heeft de radicaal-rechtse AfD de CDU/CSU ingehaald in een Forsa-peiling. Volgens het zogenaamde RTL/ntv-Trendbarometer staat de AfD nu op 26 procent – een winst van twee punten ten opzichte van vorige week. De CDU/CSU blijft steken op 25 procent. Dat is historisch: bij de Bondsdagverkiezingen in februari haalde de AfD nog 20,8 procent en de christendemocraten 28,5.
Volgens de Berliner Morgenpost zijn er vijf verklaringen voor deze opmerkelijke verschuiving:
1. De ‘Merz-factor’ werkt averechts
De geloofwaardigheid van CDU-leider Friedrich Merz staat onder druk. Hij brak verkiezingsbeloftes op het gebied van begrotingsdiscipline en deed grote concessies in de coalitieonderhandelingen met de SPD. „De mensen voelen zich bedrogen“, zegt extremisme-expert Matthias Quent.
2. Politiek machtsvacuüm na de verkiezingen
De oude regering is weg, de nieuwe laat op zich wachten. Deze fase van onzekerheid voedt het beeld van een stuurloos Duitsland – een voorstelling waar de AfD al jaren garen bij spint.
3. AfD verstevigt positie in het Oosten
In Oost-Duitse deelstaten zoals Thüringen, Sachsen en Brandenburg is de AfD al langer dominant. De partij profileert zich daar als spreekbuis van de ‘Oost-identiteit’ en vult een representatievacuüm dat andere partijen laten liggen.
4. Concurrentie valt weg: BSW en FDP zakken in
De partij van Sahra Wagenknecht speelt nauwelijks nog een rol. Ook de liberale FDP is uit beeld verdwenen. Dat creëert ruimte voor de AfD, die zich ook richt op libertaire kiezers.
5. Veel aandacht voor AfD, maar weinig voor rechtsextremisme
Er wordt veel gesproken over de AfD – en steeds minder over het gevaar van haar extremistische standpunten. Politieke tegenstanders nemen thema’s van de AfD over, vooral op het gebied van migratie, en normaliseren zo impliciet haar boodschap.
De AfD plukt nu de vruchten van een mix van politieke zwakte, onvrede onder burgers en strategische profilering. Toch vertrouwt bijna de helft van de Duitsers géén enkele partij als het gaat om het oplossen van problemen, zo blijkt uit het Forsa-onderzoek. Duitsland bevindt zich in een fase van politieke onzekerheid – en de AfD weet daar handig op in te spelen.
