Na bijna twee jaar zonder contact heeft de Duitse bondskanselier Olaf Scholz weer telefonisch gesproken met de Russische president Vladimir Poetin. Het gesprek, dat ongeveer een uur duurde, werd bevestigd door de Duitse regering en stond volledig in het teken van de oorlog in Oekraïne. Scholz drong er bij Poetin op aan om de vijandelijkheden te staken, Russische troepen terug te trekken en serieuze onderhandelingen met Oekraïne aan te gaan.
Duidelijke boodschap aan Poetin
Volgens regeringswoordvoerder Steffen Hebestreit benadrukte Scholz tijdens het gesprek dat Duitsland vastbesloten blijft Oekraïne zo lang als nodig te steunen. Hij veroordeelde de Russische luchtaanvallen op Oekraïense civiele infrastructuur en waarschuwde voor een verdere escalatie van het conflict, met name door de inzet van Noord-Koreaanse soldaten aan Russische zijde. Scholz wees erop dat geen van de Russische doelen in Oekraïne tot nu toe is bereikt.
Het telefoongesprek kwam kort na een belronde van Scholz met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Scholz gaf aan opnieuw contact met Zelensky te zullen zoeken om hem bij te praten over het gesprek met Poetin.
Verhoudingen sinds het uitbreken van de oorlog
Het laatste contact tussen Scholz en Poetin dateerde van december 2022, eveneens een telefoongesprek van een uur. De laatste persoonlijke ontmoeting vond plaats in februari 2022, kort voor het begin van de Russische invasie in Oekraïne. Sindsdien waren de gesprekken tussen beide leiders sporadisch en zonder zichtbare resultaten, mede door de escalerende oorlogssituatie.
Scholz heeft herhaaldelijk aangegeven open te staan voor dialoog, mits de timing juist is en er voldoende internationale afstemming is. „Ik maak dit soort beslissingen niet alleen,“ verklaarde hij in een recent interview.
Link met G20-top in Brazilië
Het gesprek komt kort voor de G20-top in Rio de Janeiro waar Scholz verwacht wordt. Rusland wordt op de top vertegenwoordigd door minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov, aangezien Poetin zelf niet aanwezig zal zijn. Een internationale arrestatiebevel wegens vermeende oorlogsmisdaden in Oekraïne maakt Poetin’s deelname aan dergelijke bijeenkomsten riskant.
De G20 is een van de weinige overgebleven platforms waar NAVO-landen en Rusland op hoog niveau met elkaar in gesprek kunnen gaan. Scholz plant geen ontmoeting met Lavrov, maar zal wel spreken met de Chinese president Xi Jinping, die als een belangrijke bondgenoot van Poetin wordt gezien.
Perspectief op vrede?
Hoewel Scholz aandringt op onderhandelingen en een „rechtvaardige en duurzame vrede,“ blijft het onduidelijk of Rusland bereid is concessies te doen. De bondskanselier zet ondertussen in op een tweede Oekraïne-vredesconferentie, hoewel daar nog geen datum voor is vastgesteld.
Duitsland en zijn bondgenoten blijven vooralsnog vasthouden aan een harde lijn tegen Rusland, terwijl het diplomatieke kanaal langzaam weer wordt verkend.