Scholieren in Berlijn protesteren tegen plannen voor hervorming van de dienstplicht

Scholieren lopen door de straten van Bonn met een groot spandoek tijdens een demonstratie in 2009.
Scholierenprotest tijdens de Bildungsstreik-demonstratie in Bonn, 2009. Foto: Hans Weingartz (Wikimedia Commons)

Achtergrond: wat houdt de hervorming in?

In Duitsland groeit de onrust onder jongeren over de plannen voor een gemoderniseerde vorm van de dienstplicht. CDU en SPD hebben na lange discussies een compromis bereikt over een nieuw Wehrdienst-Modernisierungsgesetz, een landelijke wet waarmee de bestaande, al jaren opgeschorte dienstplicht in aangepaste vorm terug zou kunnen keren.

Volgens het voorstel moeten jonge mannen vanaf 2026 een vragenlijst invullen en eventueel worden gekeurd. Vrouwen kunnen zich vrijwillig melden. De politiek hoopt dat voldoende jongeren vrijwillig voor de Bundeswehr kiezen; zo niet, dan sluit de coalitie niet uit dat de opgeschorte dienstplicht opnieuw wordt ingevoerd.

Berlijnse Landesschülerausschuss steunt protesten

De Berlijnse Landesschülerausschuss (de hoogste vertegenwoordiging van scholieren in de hoofdstad) steunt de landelijke protestbeweging tegen deze hervormingen. Volgens het orgaan worden jongeren onevenredig belast, onder meer met de aangekondigde ‘Zwangsmusterung’ voor de volledige lichting van 2008. Scholieren voelen zich, zo klinkt het, onvoldoende gehoord in een politiek debat dat direct over hun toekomst gaat.

De Landesschülerausschuss verwelkomt daarom de voor vrijdag aangekondigde “Schulstreik gegen Wehrpflicht”, een landelijke actiedag waarbij jongeren hun stem willen laten horen.

Demonstraties in Berlijn: botsing met de leerplicht

Afgelopen maandag maakten Berlijnse actiegroepen bekend dat er in de stad meerdere protesten plaatsvinden, als onderdeel van de landelijke actiedag.

De eerste demonstratie staat gepland voor vrijdag om 12.00 uur in Kreuzberg en loopt van de Mehringplatz naar de Oranienplatz. Ongeveer 1.000 deelnemers zijn aangemeld. Om 16.00 uur volgt een tweede demonstratie, ditmaal van de Oranienplatz naar het Rathaus Neukölln, waarvoor 2.000 deelnemers zijn geregistreerd.

De timing leidt tot discussie. De Berlijnse Senatsbildungsverwaltung (het onderwijsbestuur) wijst erop dat vrijdag een normale schooldag is en dat wegblijven van de les geldt als ongeoorloofd verzuim. Wel zegt de senaat dat het maatschappelijk debat in de klas besproken kan worden en dat scholen ruimte mogen bieden voor discussie.

Landelijke context: besluit in de Bondsdag

De actiedag valt samen met het moment waarop de Bondsdag naar verwachting een besluit neemt over het Wehrdienst-Modernisierungsgesetz. Dat verklaart waarom demonstraties en schoolstakingen precies op deze datum zijn gepland: scholieren willen zichtbaar maken dat het politieke besluit directe gevolgen heeft voor hun generatie.