De katholieke kerk in Duitsland onderzoekt hoe kunstmatige intelligentie (AI) de kerkelijke praktijk kan ondersteunen — zonder de menselijke ziel uit het oog te verliezen. In het bisdom Rottenburg-Stuttgart ziet bisschop Klaus Krämer vooral kansen voor administratieve processen, maar waarschuwt tegelijk voor het verlies aan menselijkheid in pastorale relaties. Zijn bezoek aan het toekomstige AI-centrum van Europa in Heilbronn markeert een nieuw hoofdstuk in de digitale koers van de kerk.
Kunstmatige intelligentie schrijdt voort in de samenleving — ook binnen de kerk. Tijdens een bezoek aan het Innovationspark für Künstliche Intelligenz (IPAI) in Heilbronn liet de nieuwe bisschop van Rottenburg-Stuttgart, Klaus Krämer, zich informeren over de nieuwste AI-toepassingen. Zijn boodschap was helder: de kerk moet deze maatschappelijke ontwikkeling niet alleen volgen, maar actief meevormgeven.
AI als digitale diaken?
Vooral in de kerkelijke administratie ziet Krämer veel potentieel. Denk aan het beheren van financiële stromen of het stroomlijnen van interne processen. Zulke toepassingen zouden ruimte kunnen scheppen voor de échte kern van het geloofsleven: menselijke nabijheid en spirituele begeleiding.
Maar AI in de zielzorg? Daar ligt volgens Krämer een duidelijke grens. „De relatie met God is iets diepmenselijks en persoonlijks. Die mag en kan niet door een machine worden vervangen,“ benadrukt hij. Ook katholiek priester Lukas Biermayer uit Bad Rappenau sluit zich hierbij aan. Hij gebruikt bewust geen AI bij het schrijven van preken: „Mijn woorden moeten uit mijzelf komen. Ik moet er zelf achter staan.“
AI-richtlijnen in aantocht
Toch blijft de digitale transformatie binnen de kerk niet stilstaan. Nog vóór de zomer wil het bisdom richtlijnen publiceren voor het ethisch en praktisch gebruik van AI. Deze worden momenteel opgesteld door de afdeling ‚Kirche und Gesellschaft‘. Ook een bredere IT-strategie is in ontwikkeling, waarin AI een rol krijgt in het efficiënter maken van werkprocessen.
Daarnaast zal het medie-educatieve aanbod van het bisdom worden uitgebreid, met bijzondere aandacht voor een verantwoorde omgang met AI-technologieën. Volgens bisschop Krämer is dat hard nodig: “We moeten AI begrijpen om haar verantwoord te kunnen gebruiken.”