Berlijn/Flensburg – Van WhatsApp-ruzies tot liefde via een dating-app: het digitale leven beïnvloedt onze relaties steeds sterker. Volgens recente psychologische inzichten zijn we zó gewend geraakt aan online interactie, dat we die verwachtingen steeds vaker meenemen naar de offline wereld. “We willen ook in het echte leven relaties die voortdurend beschikbaar, perfect en frictieloos zijn,” zegt sociaalpsychologe Johanna Lisa Degen van de Universiteit Flensburg.
🧠 Digitale nabijheid zonder wederkerigheid
De term parasocialiteit, ooit bedacht voor de eenzijdige band tussen fans en beroemdheden, heeft inmiddels een bredere betekenis gekregen. Degen onderzoekt hoe we via digitale platformen relaties aangaan met mensen die we nooit hebben ontmoet — van influencers tot AI-chatbots. Maar ook verliefdheden die ontstaan via datingapps en contacten via Messenger-diensten vallen onder deze noemer. “Bijna de helft van alle relaties van de afgelopen vijf jaar begon via zo’n digitaal kanaal,” stelt ze.
📱 Tegelijkertijd sluipt er een nieuwe vorm van onzekerheid binnen: internet-jaloezie. Wie mag meekijken in je app-geschiedenis? Is het al ontrouw als je iemand anders‘ foto ‘liket’? Sociale media brengen vragen over vertrouwen, exclusiviteit en emotionele grenzen sneller aan het oppervlak.
💬 WhatsApp als plek voor ruzie én ontspanning
Niet alleen romantische relaties, maar ook vriendschappen en familierelaties worden steeds vaker digitaal onderhouden. En zelfs conflicten worden liever via tekst uitgevochten dan in een echt gesprek. “Het geeft mensen meer controle: je kunt langer nadenken, je eigen verhaal afmaken zonder direct tegengesproken te worden,” aldus Degen.
Tegelijkertijd zoeken veel mensen ook ontspanning in hun digitale bubbel. Socialmediaplatformen worden ervaren als een veilige plek vol herkenbare en voorspelbare content. Een plek waar je even op adem kunt komen. Maar Degen waarschuwt dat dit onze zelfregulatie verandert — we leren minder om met echte, spontane emoties om te gaan.
💸 Loyaliteit met een prijskaartje
Een opvallend punt uit het onderzoek van Degen is hoe vanzelfsprekend veel mensen het vinden om digitale ‘relaties’ financieel te ondersteunen. Influencers worden bijvoorbeeld gesteund door hun volgers via aankopen van gesponsorde producten. “Mensen zeggen letterlijk: ‘Ik koop het om haar te steunen’,” aldus Degen. Zo raakt het idee ingeburgerd dat relaties — ook digitale — een commercieel component mogen hebben.
🔄 Digitale perfectie vs. menselijke kwetsbaarheid
Wat betekent dit alles voor het echte leven? Degen waarschuwt dat digitale verwachtingen — altijd beschikbaar, altijd aantrekkelijk, altijd harmonieus — ook onze offline relaties onder druk zetten. Terwijl échte relaties juist gekenmerkt worden door imperfectie, misverstanden en verandering.
De uitdaging ligt volgens psychologen in het behouden van echte verbinding in een wereld die steeds vaker door algoritmen en schermen wordt bemiddeld. Misschien moeten we leren om opnieuw het ongemak van een echt gesprek te verdragen — met een gezicht dat wél emoties toont.