Als jongeren in Duitsland mochten stemmen, zou Die Linke de grootste partij worden. Dat blijkt uit de U18-Bundestagswahl, waaraan bijna 170.000 kinderen en jongeren deelnamen. Het experiment toont aan hoe de nieuwe generatie naar politiek kijkt.
Een week lang konden minderjarigen stemmen in de U18-Bundestagswahl, een van de grootste educatieve verkiezingsprojecten in Duitsland. Hoewel deze stemming geen officiële invloed heeft op de Bondsdagverkiezingen op 23 februari, biedt het wel een waardevol inzicht in de politieke voorkeuren van jongeren.
Volgens de uitslag zou Die Linke met 20,8% van de stemmen als grootste partij uit de bus komen. Daarna volgen de SPD (17,9%), de CDU/CSU (15,7%), de AfD (15,5%) en De Groenen (12,5%). Kleinere partijen zoals de Tierschutzpartei (3,8%), de FDP (3,4%) en het nieuwe BSW van Sahra Wagenknecht (3,4%) kregen minder steun. Zeven procent van de stemmen ging naar andere partijen.
Democratische bewustwording onder jongeren
De U18-verkiezing wordt georganiseerd door de Deutscher Bundesjugendring en werd gehouden op meer dan 1.800 locaties in Duitsland. Jongeren konden stemmen in jeugdcentra, brandweerkazernes, bibliotheken, gemeentehuizen en scholen. Het doel is om jongeren te laten kennismaken met democratische processen en hen bewust te maken van politieke keuzemogelijkheden.
Op de Gesamtschule Siegen-Eiserfeld deden leerlingen actief mee. De 16-jarige Sumeja Dar-Hussein benadrukt hoe belangrijk het is om zich breed te informeren over politieke partijen:
„Als je alleen maar één partij volgt, ken je geen andere meningen. Dan kun je eigenlijk geen weloverwogen keuze maken.“
Toch merkt ze dat veel leeftijdsgenoten weinig vertrouwen hebben in politiek. „Veel mensen denken: het maakt toch niks uit of ik stem. Maar ze beseffen niet hoeveel invloed hun stem kan hebben,“ zegt Sumeja.
Docenten en experts pleiten voor meer politieke educatie
Ook docenten zijn enthousiast over de verkiezing zoals lerares Verena Meis. Zij geeft de vakken sociale wetenschappen en Engels en ziet hoe politiek debat jongeren kan motiveren:
„Democratie kost moeite, maar zoals je hier ziet, kan het ook leuk zijn.“
Toch wijst de Siegener professor Alexander Wohnig erop dat politieke educatie in het Duitse onderwijssysteem te weinig aandacht krijgt. „In het lesprogramma is amper ruimte voor politieke vorming. Scholen zouden meer mogelijkheden moeten creëren.“ Volgens hem wordt politiek vaak alleen besproken na grote gebeurtenissen, terwijl het structureel deel van het onderwijs zou moeten zijn.
Meerdere verkiezingsprojecten voor jongeren
De U18-Bundestagswahl is niet het enige initiatief. Ook het „Juniorwahl“-project van de vereniging Kumulus e.V. biedt jongeren de kans om te stemmen. Dit project vindt uitsluitend op scholen plaats en telt in 2024 een recordaantal deelnemers: 6.400 scholen doen mee. De jongerenklassen die hieraan meedoen, bestuderen de democratie, het politieke systeem en verkiezingsprocedures. De scholieren organiseren zelf hun verkiezing en de uitslag wordt bekendgemaakt na sluiting van de stembussen op 23 februari.
Invloed op de echte verkiezingen?
Hoewel jongeren onder de 18 nog niet mogen stemmen, kijken politici nauwlettend naar de uitslag van deze alternatieve verkiezingen. Het laat zien hoe de nieuwe generatie over politiek denkt en kan een indicatie geven van toekomstige electorale verschuivingen.
Met de Bondsdagverkiezingen op komst zou het zomaar kunnen dat sommige partijen hun campagnestrategie nog aanpassen – en alvast rekening houden met de kiezers van de toekomst.