Bondskanselier Friedrich Merz heeft in zijn eerste nieuwjaarstoespraak als regeringsleider opgeroepen tot vertrouwen en vastberadenheid. Ondanks oorlog in Europa, spanningen met de Verenigde Staten en mondiale onzekerheid benadrukte Merz dat Duitsland zijn toekomst zelf in handen heeft. “Wij zijn geen slachtoffers van de omstandigheden en geen speelbal van grootmachten,” stelde hij in de vooraf verspreide tekst van zijn toespraak.
Volgens Merz kan 2026 een beslissend jaar van hernieuwde kracht worden. Hij sprak over een mogelijk “moment van opwaartse beweging”, waarin Duitsland en Europa opnieuw kunnen aanknopen bij decennia van vrede, vrijheid en welvaart. Voorwaarde daarvoor is dat het land gelooft in eigen kunnen. De bondskanselier waarschuwde expliciet voor doemdenken: Duitsers moeten zich niet laten leiden door angstzaaiers en zwartkijkers.
Veiligheid centraal in onrustige wereld
Merz erkende dat veel mensen zich zorgen maken over de internationale veiligheidssituatie. De Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne, dreigingen vanuit Moskou en de gespannen relatie met de VS zorgen voor onzekerheid. Toch probeerde hij die zorgen te temperen. Volgens Merz is Duitsland een veilig land. Om dat zo te houden moet de afschrikkingscapaciteit wel worden versterkt.
Volgens de bondskanselier raakt de oorlog in Oekraïne ook Duitsland direct. Rusland voert volgens hem niet alleen een militaire strijd, maar probeert Europa te destabiliseren via sabotage, spionage en cyberaanvallen. Dat maakt duidelijk, aldus Merz, dat veiligheid, vrijheid en welvaart onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn en alleen binnen een sterk Europa kunnen worden gewaarborgd.
Ingrijpende hervormingen aangekondigd
Naast buitenlandse dreigingen stond Merz ook stil bij binnenlandse uitdagingen. Hij kondigde “ingrijpende hervormingen” aan om de Duitse economie en de sociale zekerheid toekomstbestendig te maken. Daarbij noemde hij onder meer maatregelen om economische groei te stimuleren en het pensioenstelsel betaalbaar te houden.
Merz gaf toe dat veel Duitsers de effecten van recente hervormingen nog nauwelijks merken. Dat gevoel is volgens hem terecht. Na de invoering van de zogeheten nieuwe basisvoorziening en besluiten rond pensioenen zullen in 2026 verdere fundamentele stappen nodig zijn. De effecten daarvan laten mogelijk op zich wachten, maar zijn volgens de bondskanselier noodzakelijk om de sociale systemen ook op lange termijn overeind te houden.
Met zijn nieuwjaarstoespraak probeert Merz duidelijk een optimistische koers te zetten: realistisch over de risico’s, maar vastbesloten om Duitsland door hervormingen en een sterke Europese samenwerking weerbaarder te maken.
