Duitsland in debat: moet privévuurwerk verdwijnen naar Nederlands voorbeeld?

Vuurwerk boven de skyline van Berlijn tijdens oud en nieuw, weerspiegeld in de rivier
Vuurwerk tijdens oud en nieuw in Berlijn. © Marcel Berkmann Wikimedia Commons

Een breed Bündnis zegt: tijd voor #böllerciao

Voor veel Nederlandse lezers is het begrip Bündnis niet vanzelfsprekend. In Duitsland wordt daarmee een samenwerkingsverband bedoeld: in dit geval een coalitie van 55 organisaties die zich verenigd hebben rond één doel. Aan de vooravond van de Innenministerkonferenz, de jaarlijkse bijeenkomst van de ministers van Binnenlandse Zaken, vraagt dit samenwerkingsverband om een landelijk verbod op particulier vuurwerk.

De Deutsche Umwelthilfe nam het initiatief, gesteund door onder meer het Deutsches Kinderhilfswerk, verschillende dierenbeschermingsorganisaties en de Gewerkschaft der Polizei, de landelijke politievakbond. Hun gezamenlijke boodschap: zonder politieke koerswijziging blijven steden rond oud en nieuw in fijnstof verdrinken en blijven hulpdiensten onnodig zwaar belast.

Argumenten stapelen zich op

Volgens het Bündnis veroorzaakt de traditionele knallernacht elk jaar extreme fijnstofpieken, overbelaste spoedeisende hulp, paniek bij huisdieren en wilde dieren, veel materiële schade en gevaarlijke situaties voor politie en hulpverleners. De politievakbond benadrukt dat agenten het zat zijn om jaarlijks de gevolgen van politieke passiviteit te ondervinden. Jochen Kopelke, voorzitter van de GdP, dringt erop aan dat de Innenministerkonferenz regionale verbodsopties mogelijk maakt: de problemen zijn volgens hem ieder jaar duidelijk zichtbaar op straat.

Nederland als voorbeeld

Opvallend in de berichtgeving van Tagesschau is dat Nederland expliciet als voorbeeld wordt genoemd. De Nederlandse regering heeft besloten dat particulier vuurwerk vanaf 2026 volledig wordt verboden. Alleen professioneel georganiseerde vuurwerkshows blijven toegestaan. De beweegredenen zijn vergelijkbaar met de zorgen in Duitsland: minder gewonden, minder luchtvervuiling en minder maatschappelijke kosten. Volgens de Deutsche Umwelthilfe laat Nederland zien dat bescherming van mens, dier en milieu zwaarder kan wegen dan traditie.

Maar de vraag naar vuurwerk groeit

Toch is er ook een tegentrend. Ondanks het groeiende debat zit de vuurwerkbranche in Duitsland in de lift. De import van vuurwerk uit vooral China bereikte een recordniveau. Na de coronajaren met verkoopverboden trekt de vraag weer stevig aan. De Verband der pyrotechnischen Industrie wijst erop dat volgens hen niet het legale vuurwerk, maar vooral illegale producten de grootste problemen veroorzaken. De branche vraagt om een zakelijkere discussie en betere maatregelen tegen illegale handel.

Een nationaal dilemma

Naarmate de jaarwisseling dichterbij komt, wordt de vraag opnieuw luider: moet het privévuurwerk in Duitsland blijven of is het tijd voor een andere koers? Aan de ene kant staat vuurwerk symbool voor traditie en feestelijkheid. Aan de andere kant nemen de zorgen over veiligheid, luchtkwaliteit en de belasting voor hulpdiensten toe. De uitkomsten van de Innenministerkonferenz in Bremen zouden weleens richtinggevend kunnen zijn voor de toekomst van oud en nieuw in Duitsland.