Duitsland beperkt gezinshereniging voor vluchtelingen met tijdelijke bescherming

Een hulpverlener van het Griekse Rode Kruis ondersteunt een Afghaanse vluchteling aan de kust van Lesbos, Griekenland. Bron: Wikimedia Commons – Greek Red Cross helping an Afghan refugee, Lesvos, 2015 – Foto: Mstyslav Chernov / CC BY-SA 4.0.

In Duitsland is besloten om de gezinshereniging voor vluchtelingen met een zogeheten subsidiaire beschermingsstatus voor twee jaar op te schorten. Alleen in uitzonderlijke gevallen mogen gezinsleden nog naar Duitsland komen. De maatregel leidde tot felle debatten in de Bondsdag. De kritiek kwam onder meer van de oppositie en de evangelische kerk.

Gezinshereniging voor tijdelijke vluchtelingenstatus in Duitsland voorlopig opgeschort

De Bondsdag heeft ingestemd met een wetsvoorstel dat gezinshereniging voor vluchtelingen met een tijdelijke beschermingsstatus — de zogenoemde subsidiaire bescherming — tot medio 2027 opschort. Alleen in uitzonderlijke gevallen mogen echtgenoten, kinderen of ouders nog overkomen. De maatregel moet het aantal nieuwkomers met zo’n 12.000 per jaar beperken.

Wat verandert er precies?

Tot nu toe mochten er maximaal 1.000 gezinsleden per maand Duitsland binnenkomen, oftewel 12.000 per jaar. Die regeling gold uitsluitend voor vluchtelingen met een tijdelijke beschermingsstatus, zoals veel Syrische oorlogsvluchtelingen. Zij hebben geen volwaardige vluchtelingenstatus volgens het VN-Vluchtelingenverdrag, waardoor de overheid hier meer beleidsvrijheid heeft.

Vanaf nu wordt gezinshereniging voor deze groep alleen nog in zogenoemde hardheidsgevallen toegestaan, bijvoorbeeld bij ontheemde minderjarigen of bij medische en humanitaire noodsituaties. Voor erkende vluchtelingen en asielzoekers verandert er niets: zij behouden hun recht op gezinshereniging.

Politieke spanningen in de Bondsdag

Het voorstel werd ingediend door minister van Binnenlandse Zaken Alexander Dobrindt (CSU) en kreeg brede steun van de CDU/CSU en de SPD. Toch benadrukten SPD-woordvoerders dat het geen gemakkelijke keuze was. “We dragen dit compromis mee, juist omdat er ruimte blijft voor humanitaire uitzonderingen,” aldus SPD’er Sebastian Fiedler.

Linkse partijen en de Groenen reageerden fel. Zij spraken van “symbolische wreedheid” en benadrukten het leed dat gezinnen wordt aangedaan. Ook de evangelische kerk riep de regering op tot heroverweging. Bisschop Christian Stäblein zei: “Wie samen met zijn dierbaren mag leven, integreert sneller en voelt zich sneller thuis.”

Dobrindt: “Zorg om draagkracht van de samenleving”

Minister Dobrindt verdedigde het besluit met een beroep op de “grenzen aan draagkracht” van het Duitse sociale stelsel, het onderwijs en de huisvesting. Hij noemde het wetsvoorstel ook een manier om mensensmokkel en criminele structuren tegen te gaan.

Het wetsvoorstel is het eerste grote migratiebesluit van de nieuwe zwart-rode coalitie, die inzet op beperking van migratie.