De Duitse regering verkeert in zwaar weer. De drie coalitiepartijen SPD, Groenen en FDP staan lijnrecht tegenover elkaar over verschillende onderwerpen. De stabiliteit van de coalitie in gevaar. Deze zogenaamde ‘Ampel-Koalition’, een verwijzing naar de coalitiekleuren rood (SPD), geel (FDP) en groen, is momenteel verwikkeld in heftige discussies over economische hervormingen en het asielbeleid. Een reeks onderhandelingen deze week moet duidelijk maken of de coalitie bij elkaar blijft of dat de crisis verder escaleert en er vervroegde verkiezingen komen.
Economie en begroting: kernpunten van onenigheid
De spanningen binnen de regering zijn vooral opgelopen door het begrotingstekort dat opgelost moet worden voordat de definitieve begrotingsvergadering plaatsvindt. Met een verwachte tweede recessie op rij is de economische situatie in Duitsland alarmerend. Kanselier Olaf Scholz (SPD) wil de industrie ondersteunen met concrete maatregelen, maar details ontbreken nog. Ondertussen heeft de FDP kritiek op Scholz’s aanpak en organiseerde zelfs een eigen bijeenkomst samen met economische belangenverenigingen zonder Scholz uit te nodigen.
De visie van de FDP op de economie verschilt sterk van die van de Groenen en de SPD. Minister van Financiën Christian Lindner (FDP) wil met een ‘economische hervorming’ onder andere nieuwe regelgeving en belastingen verminderen. Zijn partij pleit bijvoorbeeld voor een tijdelijke stop op nieuwe regels en wil dat nationale klimaatdoelstellingen worden vervangen door Europese. Deze ideeën zijn voor de Groenen onaanvaardbaar, vooral omdat zij sterk inzetten op klimaatmaatregelen. Lindners voorstellen roepen herinneringen op aan de ‘scheidingsbrief’ uit 1982 waarin een economische hervorming leidde tot de val van de sociaal-liberale coalitie onder Helmut Schmidt.
De industriële crisis als extra drukpunt
Duitsland kampt met ernstige problemen in de industriële sector. Volkswagen overweegt fabrieken te sluiten en banen te schrappen. Scholz wil de industrie beschermen met een “industriepact”, maar concrete maatregelen ontbreken nog. Daarbij is financiering een vraagstuk, vooral omdat andere investeringsprojecten, zoals de bouw van een chipfabriek door Intel in Magdeburg, zijn uitgesteld. Lindner overweegt nu de beschikbare middelen van Intel te gebruiken om het begrotingstekort van 2025 te dichten, wat opnieuw voor frictie zorgt.
Onzekerheid over de toekomst van de coalitie
Hoewel de kanselier vertrouwen uitspreekt dat de coalitie blijft bestaan tot de verkiezingen in 2025, is de toekomst van de samenwerking tussen de partijen onzeker. Er worden de komende dagen meerdere vergaderingen gepland tussen Scholz, Habeck (Groenen) en Lindner, en woensdag komt het voltallige coalitieteam bijeen om knopen door te hakken. Op 14 november moet een beslissing vallen over de begroting.
Wat is de Duitse ‘Ampel-koalition’?
De term ‘Ampel-koalition’ verwijst naar de kleuren van de Duitse verkeerslichten en de partijen die deelnemen aan deze coalitie: de SPD (rood), de FDP (geel) en de Groenen. Deze coalitie kwam tot stand na de federale verkiezingen van 2021 en heeft sindsdien gewerkt aan een progressieve agenda op het gebied van klimaat, economie en sociale zaken. Toch zijn er grote verschillen in de prioriteiten van de partijen. Dat leidt regelmatig tot spanningen.
