Voor het eerst in haar geschiedenis heeft de rechts-populistische Alternative für Deutschland (AfD) een eigen kanselierskandidaat aangewezen. Op het partijcongres in Riesa werd partijleider Alice Weidel unaniem tot kandidaat verkozen. AfD-co-voorzitter Tino Chrupalla sprak over een “historische stap” en noemde Weidel „de toekomstige bondskanselier“. Ondanks de ambitie om regeringsverantwoordelijkheid op zich te nemen, blijft een coalitie met de AfD uiterst onwaarschijnlijk. Geen enkele andere partij wil met de AfD samenwerken.
Een beladen partijcongres
Het partijcongres begon zaterdag met flinke vertraging door massale demonstraties tegen de AfD. Volgens de organisatoren van de protesten trokken naar schatting 12.000 mensen naar Riesa om hun ongenoegen te uiten. Ze kwamen uit verschillende hoeken van de samenleving: vakbonden, klimaatactivisten, antiracistische organisaties en kerkgemeenschappen. Verscheidene toegangswegen naar de congreslocatie werden geblokkeerd, waardoor veel AfD-leden pas met flinke vertraging arriveerden. De politie moest ingrijpen en gebruikte onder meer pepperspray om blokkades op te ruimen.
Weidel zet koers naar rechts
In haar toespraak benadrukte Weidel haar plannen om Duitsland drastisch te hervormen. Ze stelde onder meer voor om alle windmolens in het land af te breken en kerncentrales opnieuw in gebruik te nemen. Daarnaast pleitte ze voor een hernieuwde invoer van Russisch gas via de Nord Stream-pijpleiding, ondanks de huidige sancties tegen Rusland. Ook bedankte ze techmiljardair Elon Musk, met wie ze onlangs op X (voorheen Twitter) een gesprek voerde waarin hij openlijk sympathie uitte voor de AfD.
AfD’s positie in Duitsland en vergelijkingen met Nederland en België
Met haar harde standpunten tegen immigratie en klimaatbeleid blijft de AfD zich profileren als een anti-establishmentpartij. Volgens peilingen is de partij momenteel de op één na grootste in Duitsland, achter de christendemocratische CDU/CSU. Toch is een regeringsdeelname voorlopig uitgesloten, aangezien geen enkele andere partij bereid is met de AfD samen te werken.
In Nederland zijn er parallellen te trekken met partijen als de PVV van Geert Wilders en het Forum voor Democratie van Thierry Baudet, die eveneens radicaal-rechtse standpunten innemen en kritisch zijn op immigratie en klimaatbeleid. Wilders sprak zich in het verleden al vaker positief uit over de AfD en ontmoette in 2021 partijgenoten van Weidel in Duitsland. Ook in België kent men een vergelijkbare politieke stroming, waarbij Vlaams Belang standpunten heeft die in lijn liggen met die van de AfD. In het verleden vonden er meerdere ontmoetingen plaats tussen vertegenwoordigers van Vlaams Belang en de AfD.
Geen reële kans op de macht
Hoewel de AfD met de verkiezing van een kanselierskandidaat een serieuze gooi lijkt te doen naar regeringsverantwoordelijkheid, is de kans klein dat de partij die ambitie op korte termijn waarmaakt. De politieke isolatie in Duitsland en de massale protesten tonen aan dat een groot deel van de bevolking de AfD als een bedreiging ziet voor de democratie.
Lees ook: De Duitse politieke partijen uitgelegd: een vergelijking met Nederlandse partijen
