De Amerikaanse techmiljardair Elon Musk heeft in Duitsland opnieuw voor opschudding gezorgd door zijn openlijke steun aan de rechts-populistische partij AfD. Op zijn platform X, voorheen Twitter, schreef hij: „Only the AfD can save Germany“ (Alleen de AfD kan Duitsland redden). Deze uitspraak, die Musk koppelde aan een video van de rechtse influencer Naomi Seibt, leidde tot felle reacties vanuit de Duitse politiek en uitgebreide berichtgeving in de Duitse media.
Een opvallende inmenging
Musk is geen onbekende in de politieke arena. De oprichter van Tesla en SpaceX mengt zich steeds vaker in Europese politiek. Zijn steun voor de AfD komt niet geheel onverwachts: eerder uitte hij al sympathie voor de partij en verdedigde hij haar tegen beschuldigingen van rechtsextremisme. Ook bekritiseerde hij bondskanselier Olaf Scholz (SPD), die hij onlangs op X een „Narr“ (dwaas) noemde. In de aanloop naar de Duitse verkiezingen lijkt Musk zich meer dan ooit te mengen in de politieke debatten.
Kritiek op Friedrich Merz en lof voor AfD
De aanleiding voor Musks uitlating was een video van Naomi Seibt, een influencer die banden heeft met de AfD. Seibt uitte in de video felle kritiek op Friedrich Merz, de CDU-kandidaat voor het bondskanselierschap, omdat hij zich niet wil verbinden met de AfD of de libertaire politiek van de Argentijnse president Javier Milei en Musk zelf. De AfD-kandidaat Alice Weidel reageerde verheugd op Musks steun en schreef op X: „Ja, u heeft volledig gelijk.“
Hevige reacties uit de Duitse politiek
Vanuit de Duitse politiek kwam harde kritiek op Musk. SPD-parlementariër Axel Schäfer noemde de uitspraak „volledig onacceptabel“ en benadrukte dat Duitsland voor een liberale democratie staat. CDU-politicus Dennis Radtke noemde Musk een bedreiging voor de democratie en beschuldigde hem ervan X te hebben veranderd in een „desinformationsschleuder“ (desinformatiekanon). FDP-leider Christian Lindner nodigde Musk uit voor een gesprek en benadrukte dat de AfD een rechtsextreme partij is die niet in lijn staat met vrijheid en economische vooruitgang.
De Duitse regering reageerde terughoudend. „Vrijheid van meningsuiting geldt ook voor multimiljardairs,“ zei bondskanselier Olaf Scholz (SPD) tijdens een persconferentie in Berlijn (video hieronder met link naar YouTube). „Maar vrijheid van meningsuiting betekent ook dat je dingen kunt zeggen die niet kloppen en geen goed politiek advies bevatten.“ Eerder had een regeringswoordvoerder al verschillende vragen over mogelijke consequenties en of het hier ging om verkiezingsinmenging of -beïnvloeding van buitenaf, onbeantwoord gelaten.
Tesla en de AfD: een vreemde combinatie
Ironisch genoeg strijdt de AfD in Brandenburg, waar Tesla zijn Europese fabriek heeft, tegen de uitbreiding van Musks bedrijf en de promotie van elektrische auto’s. De partij verzet zich tegen overheidsfinanciering van laadpalen en batterijproductie, terwijl Musk juist profiteert van deze subsidies. Werknemers van Tesla in Grünheide reageerden volgens berichtgeving in het Handelsblatt geschokt op Musks steun voor de AfD.
Een gevaar voor de democratie?
De inmenging van Musk in de Duitse verkiezingscampagne roept bredere vragen op over de invloed van buitenlandse miljardairs op nationale democratieën. De EU onderzoekt al mogelijke schendingen van regelgeving door X, onder meer vanwege de verspreiding van desinformatie. Duitse politici pleiten intussen voor strengere maatregelen om de democratie te beschermen tegen dergelijke inmenging.
Toekomst
De openlijke steun van Elon Musk aan de AfD heeft niet alleen geleid tot woede in de Duitse politiek, maar ook tot bezorgdheid over de toenemende invloed van sociale media op verkiezingen. Of de uitspraken van Musk een directe impact zullen hebben op de verkiezingsuitslag, blijft afwachten, maar één ding is zeker: de Duitse verkiezingscampagne is internationaler dan ooit.