Rapport Duitse veiligheidsdienst kan AfD in gevaar brengen
Het juridische debat over een mogelijk verbod van de Alternative für Deutschland (AfD) krijgt een nieuwe wending. Volgens een juridisch expert van de Universiteit Keulen vormt het lijvige rapport van het Bundesamt für Verfassungsschutz – de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst die de democratie beschermt tegen extremistische dreigingen – een solide basis voor een verbodsprocedure tegen de partij.
De AfD werd door de veiligheidsdienst eerder als “gesichert rechtsextremistisch” bestempeld. Tegen deze classificatie loopt momenteel een rechtszaak bij het Verwaltungsgericht (bestuursrechter) in Keulen. De partij vecht de beoordeling fel aan, maar volgens de rechtsgeleerde Markus Ogorek is het rapport van meer dan 1.000 pagina’s cruciaal.
Politieke verdeeldheid over verbod
Binnen de Duitse politiek bestaat verdeeldheid. Minister van Binnenlandse Zaken Alexander Dobrindt (CSU) vindt dat eerst de lopende rechtszaken moeten worden afgewacht, wat jaren kan duren. De SPD besloot echter op haar partijcongres dat er nu al voorbereidend bewijs moet worden verzameld via een Bund-Länder-werkgroep, zodat een verbod niet op de lange baan wordt geschoven.
Juridische waarde van het rapport
Professor Ogorek benadrukt dat alleen het Bundesverfassungsgericht in Karlsruhe een partijverbod kan uitspreken. Toch ziet hij in het rapport van de veiligheidsdienst een “belangrijke argumentatie- en feitenbasis”. Hij onderzocht ruim 800 bewijsstukken uit het document en concludeerde dat 574 daarvan relevant zouden kunnen zijn voor een procedure.
Kernpunt: mensenwaardeschending
Centraal staat het zogenoemde “ethnische volksbegrip” van de AfD. Daarmee wordt een onderscheid gemaakt tussen “echte” Duitsers en zogenoemde “Passdeutsche” (Duitsers met een migratieachtergrond). Volgens Ogorek kan dit een directe aantasting zijn van de menselijke waardigheid, een kernwaarde van de Duitse grondwet.
Het Bundesverfassungsgericht heeft in eerdere arresten al vastgesteld dat alle staatsburgers gelijkwaardig deel uitmaken van het Duitse volk. Pogingen om Duitsers met migratieachtergrond te degraderen of uit te sluiten, raken daarmee de kern van de democratische rechtsstaat.
Voorbereiding noodzakelijk
Ogorek waarschuwt dat het politiek onverantwoord zou zijn te wachten tot alle lopende rechtszaken zijn afgerond. Een brede werkgroep van federale en deelstaatregeringen zou nu al een verbodsaanvraag kunnen voorbereiden. “Alleen zo kan de democratie tijdig beschermd worden,” aldus de rechtsgeleerde.
