Binnenkort zou boven de Afghaanse ambassade in Berlijn de witte vlag van de Taliban kunnen wapperen. Volgens de ARD hebben de islamistische machthebbers in Kabul plannen om het symbool van hun zogeheten Islamitisch Emiraat Afghanistan ook in de Duitse hoofdstad te tonen. De Duitse regering staat vrijwel machteloos.
De vlag draagt de islamitische geloofsbelijdenis in zwarte letters op witte achtergrond: “Er is geen god behalve Allah en Mohammed is zijn gezant.” Sinds de machtsovername door de Taliban in augustus 2021 geldt deze vlag als symbool van hun regime.
Een hoge functionaris van het Afghaanse ministerie van Buitenlandse Zaken verklaarde tegenover de ARD in Kabul dat men de vlag bij de Berlijns ambassade aan de Taunusstraße in de wijk Grunewald wil hijsen. Bovendien zou de officiële naam veranderen: niet langer Botschaft der Islamischen Republik Afghanistan, maar simpelweg Botschaft von Afghanistan.
Geen erkenning, maar ook geen juridische mogelijkheden
De huidige Duitse regering erkent de Taliban niet als legitieme machthebbers. Toch blijkt dat Duitsland weinig kan doen om het hijsen van de Taliban-vlag te voorkomen.
Volgens staatsrechtgeleerde Markus Kotzur (Universiteit Hamburg) bestaat er “geen echte juridische basis om een soevereine staat te verbieden zijn eigen vlag of naam te voeren”. Theoretisch zou Duitsland de diplomatieke betrekkingen kunnen verbreken, maar dat ligt politiek gevoelig.
Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken benadrukt wel dat het zijn verwachting heeft uitgesproken dat de ambassade “zowel de titel als de symbolen van de Islamitische Republiek Afghanistan blijft gebruiken”.
Tegelijk gesprekken over deportaties
De kwestie rond de vlag komt op een moment dat de Duitse regering gesprekken voert met vertegenwoordigers van de Taliban over de terugkeer van veroordeelde Afghanen. Vorige week waren ambtenaren van het ministerie van Binnenlandse Zaken in Kabul om over Rückführungen (terugvluchten van uitgezette Afghanen) te onderhandelen.
Volgens het ministerie heeft de Taliban-regering “in principe ingestemd met terugkeer per vliegtuig” voor Afghanen die ondubbelzinnig als staatsburger kunnen worden geïdentificeerd. Van een politieke overeenkomst of deal zou volgens Berlijn geen sprake zijn: “Er zijn geen concessies gedaan en er is geen deal gesloten”, aldus een woordvoerster.
De Groene politicus Marcel Emmerich spreekt echter van “geheime diplomatie met terroristen” en eist opheldering in de Bondsdag over wat hij noemt “een vuile deal met de Taliban”.
Taliban breiden hun diplomatieke netwerk uit
Hoewel geen enkel westers land de Taliban-regering officieel erkent, hebben de machthebbers inmiddels in tal van landen de controle over hun diplomatieke posten overgenomen. In China, Pakistan, de Verenigde Arabische Emiraten en Rusland functioneren al ambassades van het Islamitisch Emiraat Afghanistan.
Zelfs in Duitsland zijn inmiddels twee door de Taliban benoemde consulaire medewerkers toegelaten, in Bonn en Berlijn. De eerdere medewerkers van de republikeinse regering verlieten eind september uit protest hun posten.
Symbolische lading van een vlag
Het hijsen van de witte Taliban-vlag in Berlijn zou niet alleen een diplomatiek feit zijn, maar ook een politiek symbool van erkenning – iets wat Duitsland nadrukkelijk wil vermijden. Toch lijkt de federale regering, juridisch gezien, nauwelijks een instrument te hebben om dat te voorkomen.
De controverse maakt duidelijk hoe dun de grens is tussen niet erkennen en toch samenwerken — een dilemma dat de Duitse diplomatie sinds 2021 achtervolgt.
