Kremlin wijst Europees tegenvoorstel af: vredesgesprekken in Genève meteen onder druk

Grote menigte tijdens een solidariteitsdemonstratie voor Oekraïne op de Roncalliplatz in Keulen, met Oekraïense en EU-vlaggen.
Solidariteitsdemonstratie “Twee jaar Russische oorlog tegen Europa – Solidariteit met Oekraïne” op de Roncalliplatz in Keulen, 24 februari 2024. Foto: Elke Wetzig (User:Elya), CC BY-SA 4.0 via Wikimedia Commons

Kremlin noemt Europees plan “volledig onconstructief”

De vredesgesprekken over een mogelijke regeling voor de oorlog in Oekraïne hebben maandagmiddag een gevoelige klap gekregen. Kort voor 16:30 uur meldde persbureau Reuters dat het Kremlin het Europese tegenvoorstel voor een vredesplan afwijst. Volgens Juri Usjakow, buitenlands adviseur van het Russische presidentschap, is het plan “volledig onconstructief” en “niet werkbaar voor Moskou”.

De afwijzing zet de onderhandelingen in Genève meteen onder druk. Opvallend is dat Moskou de oorspronkelijke Amerikaanse voorstellen wél als basis ziet voor verdere gesprekken. “Veel bepalingen daarin zijn zeker acceptabel,” aldus Usjakow.

Volgens informatie uit diplomatieke kringen wijzigt het Europese plan enkele cruciale punten ten opzichte van de Amerikaanse versie, onder meer over toekomstige NAVO-afspraken en de territoriale integriteit van Oekraïne. Juist die thema’s gelden voor Rusland en Oekraïne als kernonderwerpen van het conflict.

ZDF: “Trump fungeert als vertegenwoordiger van Russische belangen”

ZDF-correspondent Armin Coerper meldde eerder op de dag vanuit Moskou dat zowel de toon als de strategie van het Kremlin erop wijzen dat Moskou vooral inzet op het Amerikaanse plan, dat door voormalig president Donald Trump wordt gesteund. Volgens Coerper “treedt Trump in deze gesprekken in feite op als vertegenwoordiger van Russische belangen”, waardoor de Europese positie verder verzwakt dreigt te raken.

Overzicht van de rest van de dag: standpunten, spanningen en diplomatieke signalen

Zelensky: bereid tot compromissen – maar met duidelijke voorwaarden

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky verklaarde maandagochtend dat hij openstaat voor compromissen binnen de Amerikaanse voorstellen, zolang deze Oekraïne versterken en niet verzwakken. Hij benadrukte dat Rusland moet betalen voor de schade van de oorlog en dat beslissingen over bevroren Russische tegoeden cruciaal zijn.

Oekraïens parlement trekt rode lijnen

Parlementsvoorzitter Ruslan Stefantsjoek stelde harde grenzen: geen erkenning van door Rusland bezette gebieden, geen beperking van de Oekraïense defensiecapaciteit en geen restricties op toekomstige bondgenootschappen. EU- en NAVO-lidmaatschap blijven voor Oekraïne volgens hem onmisbare veiligheidscomponenten. Deze positie staat op gespannen voet met enkele elementen van het door de VS gesteunde plan.

Zweden waarschuwt: geen grenscorrecties onder druk

De Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Maria Malmer Stenergard wees elke gedwongen territoriale wijziging af. Ook een verzwakking van het Oekraïense leger noemt Zweden riskant, omdat dit verdere Russische agressie zou uitnodigen.

Voorzitter van de Europese Raad Costa dringt aan op eenheid

Antonio Costa riep EU-leiders op tot een volledig gecoördineerde aanpak. Alleen een eensgezinde Europese lijn kan volgens hem tot een resultaat leiden dat goed is voor Oekraïne én voor Europa.

Kremlin sluit ontmoeting met Amerikanen uit

Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskow verklaarde dat er geen nieuwe informatie vanuit Genève is ontvangen en dat deze week geen ontmoetingen zijn gepland met Amerikaanse onderhandelaars. Ook wil het Kremlin geen details via de media bespreken.

Duitsland wijst op eigen bijdrage aan NAVO-oostflank

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Johann Wadephul wees op de opbouw van een Duitse brigade van 5.000 militairen in Litouwen, die in 2027 operationeel moet zijn. Dat is volgens hem een belangrijke veiligheidsgarantie voor de regio.

Nieuwe aanval op Moskou, doden in Cherson

De Russische luchtmacht meldde dat een Oekraïense drone boven de regio Moskou is neergehaald. Drie vliegvelden sloten tijdelijk.
In Cherson kwam een 61-jarige vrouw om het leven door een Russische aanval; een 39-jarige raakte gewond.

Finland terughoudend positief

De Finse president Alexander Stubb noemde de Amerikaanse voorstellen “een stap vooruit”, maar waarschuwde dat er nog grote problemen moeten worden opgelost.

Frankrijk: gesprekken “constructief en nuttig”

Volgens de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Noel Barrot zijn er belangrijke vorderingen gemaakt, maar moet de aandacht gericht blijven op een vrede die Oekraïense soevereiniteit en Europese veiligheid beschermt.

Merz: geen territoriale concessies onder druk

Bondskanselier Friedrich Merz benadrukte tijdens een EU-overleg in Angola dat Oekraïne niet mag worden gedwongen tot eenzijdige territoriale concessies. De belangen van Oekraïne en Europa lopen volgens hem volledig parallel.

Financiële steunbesluit in december

EU-Ratspräsident Costa verklaarde dat de EU in december beslist over de inzet van bevroren Russische staatsvermogens voor een krediet van 140 miljard euro aan Oekraïne. Duitsland en Frankrijk dringen aan op een akkoord op 18 december.

SPD: geen dictaatvrede

SPD-fractievoorzitter Matthias Miersch prijst het feit dat er wordt gesproken, maar waarschuwt voor een dictaatvrede waarbij Oekraïne zou worden gedwongen tot onwenselijke concessies.

Steinmeier: vrede moet langdurig standhouden

Bondspresident Frank-Walter Steinmeier stelt dat Oekraïne een regeling nodig heeft die een hernieuwd conflict voorkomt. Een wankele deal heeft volgens hem geen zin, omdat anders binnen enkele maanden opnieuw strijd dreigt.