Kritiek op Duits besluit om wapenleveringen aan Israël te beperken

Het hoofdkantoor van de CDU, het Konrad-Adenauer-Haus in Berlijn. Foto: Ansgar Koreng / Wikimedia Commons (CC BY-SA 4.0)

De beslissing van de Duitse regering om voorlopig geen wapens meer te leveren die in de Gaza-oorlog gebruikt kunnen worden, zorgt voor diepe verdeeldheid binnen de politiek. Vooral in de CDU en CSU klinkt harde kritiek: sommige CDU’ers zien het besluit zelfs als een breuk met het Duitse principe dat de veiligheid van Israël tot de kern van het buitenlands beleid behoort.

Massale kritiek vanuit CDU en CSU
CDU-veiligheidsdeskundige Roderich Kiesewetter noemde de stap van bondskanselier Friedrich Merz (CDU) “een zware politieke en strategische fout” en “een zware fout en een rampzalig signaal”. Volgens hem ondermijnt Duitsland hiermee zijn geloofwaardigheid en zet het de vriendschap met Israël onder druk.
Parlementair staatssecretaris Matthias Hauer (CDU) sloot zich hierbij aan, evenals CDU-Bondsdaglid Carsten Müller, die waarschuwde voor gevolgen voor de samenwerking binnen de NAVO en met het Israëlische leger.

Ook vanuit de CSU klonk verrassing en afkeuring. Bondsdaglid Stephan Pilsinger wees op mogelijke risico’s voor de Duitse veiligheid als Israël in reactie ook de samenwerking zou beperken, bijvoorbeeld op het gebied van luchtverdediging of inlichtingen. CSU-buitenlandexpert Stephan Mayer pleitte ervoor defensieve systemen zoals raketafweer wel te blijven leveren.

Jonge Union spreekt van ‘breuk’
De Junge Union reageerde fel op Instagram: “Duits steunprincipe voor Israël opgegeven?” Partijvoorzitter Johannes Winkel schreef op X dat Israël “vanaf nu het vuile werk voor ons doet, maar zonder Duitse wapens”.

Niet iedereen binnen CDU kritisch
Er klonken ook gematigde geluiden. Thomas Röwekamp, voorzitter van de Bondsdagcommissie voor Defensie, benadrukte dat de beslissing geen breuk is met de Duitse steun aan Israël, maar een gezamenlijk besluit van de regering. Afwijkende meningen binnen een democratie noemde hij “normaal”.

Thorsten Frei, chef van het Bundeskanzleramt, stelde dat de solidariteit met Israël onverminderd blijft, maar dat Duitsland fundamentele meningsverschillen met de Israëlische regering “onder vrienden” moet kunnen benoemen.

Achtergrond: Merz’ koerswijziging
Aanleiding voor het besluit was de Israëlische aankondiging om het militaire offensief in Gaza uit te breiden, inclusief de inname van Gaza-stad. Dat leidde zelfs in Israël tot kritiek, ook van families van gijzelaars. Tot nu toe had Duitsland wapenleveringen aan Israël juist uitgebreid: sinds de Hamas-aanval bijna twee jaar geleden werden voor bijna een half miljard euro aan exporten goedgekeurd.

Reacties van SPD
Lars Klingbeil, vicekanselier en partijleider van de SPD, steunde de nieuwe koers: “Volle solidariteit met Israël, maar fouten moeten benoemd worden.” SPD-buitenlandexpert Adis Ahmetovic wil zelfs verder gaan, met mogelijke EU-sancties en een medische evacuatie van zwaargewonde kinderen uit Gaza.