Meer dan de helft van de Duitse bevolking vreest voor de inzet van kernwapens als gevolg van gewapende conflicten. Dit blijkt uit een studie van het Bundesamt für Strahlenschutz (BfS), het Duitse agentschap voor stralingsbescherming. Ook een kernramp baart veel mensen zorgen, terwijl andere risico’s, zoals het radioactieve gas radon, minder bekend zijn.
Uit een representatief onderzoek, waarbij tussen mei en juli 2024 2.002 mensen telefonisch werden ondervraagd, komt naar voren dat 58 procent van de respondenten angst heeft voor een nucleaire aanval. Daarnaast vreest 57 procent een kernongeval. Volgens BfS-voorzitter Inge Paulini komt deze angst voor door de oorlog in Oekraïne en de veranderde veiligheidssituatie in Europa sinds 2022. “De bezorgdheid over straling staat duidelijk in verband met de oorlog in Oekraïne,” aldus Paulini.
Radon: een onzichtbaar gevaar
Naast de vrees voor kernwapens en kernrampen wees de studie uit dat er aanzienlijke informatiegebreken bestaan over radon, een radioactief gas dat van nature in de bodem voorkomt. Het gas kan via kleine scheuren of lekken in gebouwen binnendringen en zich ophopen in woonruimten. Blootstelling aan radon verhoogt het risico op longkanker.
“Hoewel radon een van de belangrijkste oorzaken van longkanker is, weten maar weinig mensen hierover,” benadrukt Paulini. Slechts drie procent van de respondenten heeft maatregelen genomen om zich te beschermen. Dat kan bijvoorbeeld door regelmatig luchten. Maar liefst 94 procent heeft hier nog niets aan gedaan. Ruim 77 procent gaf aan behoefte te hebben aan meer voorlichting over dit onderwerp.
Zorgen over straling van mobiele telefoons
De studie keek ook naar stralingsrisico’s van mobiele telefoons. Ongeveer 22 procent van de ondervraagden gaf aan voorzorgsmaatregelen te nemen, zoals het beperken van telefoongebruik of het gebruik van speciale accessoires. Paulini benadrukte echter dat er strenge regelgeving en grenswaarden bestaan om gebruikers te beschermen tegen schadelijke straling.
Toch blijft er een kleine groep die sceptisch is over nieuwe technologieën. “Terwijl veel mensen smartphones en internet omarmen, maakt een minderheid zich zorgen en staat sceptisch tegenover moderne technologie,” aldus Paulini.
De volledige studie toont aan dat zorgen over straling in Duitsland sterk worden beïnvloed door actuele geopolitieke ontwikkelingen, maar ook dat er nog veel onbekendheid is met alledaagse risico’s, zoals radon.
In Nederland zijn de concentraties radon over het algemeen laag, vooral in vergelijking met andere Europese landen. Uit een recente meetcampagne van het RIVM (2022-2023) blijkt dat de gemiddelde concentratie radon in Nederlandse woningen 21 becquerel per kubieke meter (Bq/m³) bedraagt, ruim onder het referentieniveau van 100 Bq/m³.
Toch is het belangrijk om alert te blijven, vooral in gebieden zoals Zuid-Limburg en het Rivierengebied, waar hogere concentraties zijn gemeten. Het RIVM schat dat ongeveer 24.000 woningen in Nederland een concentratie radon boven het referentieniveau hebben, met name in de genoemde regio’s.
Het bewustzijn over radon en de mogelijke gezondheidsrisico’s is ook in Nederland beperkt. Radon is onzichtbaar, reukloos en smaakloos. Daardoor zijn veel mensen zich niet bewust zijn van de aanwezigheid ervan in hun woningen. Langdurige blootstelling aan verhoogde een verhoogde concentratie radon kan echter het risico op longkanker verhogen. Daarom is goede ventilatie cruciaal om de concentratie binnenshuis laag te houden