Kerststemming blijft, maar het budget krimpt
De feeststemming in Duitsland is er nog steeds: volgens een peiling in opdracht van de Duitse detailhandelsfederatie HDE kijkt 73 procent van de bevolking uit naar kerst. Maar tegelijk gaat de knip minder ver open. Gemiddeld willen Duitsers dit jaar 263 euro besteden aan cadeaus, aanzienlijk minder dan de 297 euro van vorig jaar.
Retailexpert Gerrit Heinemann van de Hochschule Niederrhein verwacht dat de dalende koopkracht leidt tot een duidelijk reëel omzetverlies in de detailhandel. Toch rekenen de marktonderzoekers van de HDE op een lichte groei: met een verwachte omzet van ruim 126 miljard euro zou het kerstseizoen 1,5 procent boven vorig jaar uitkomen. Door de inflatie van 2,3 procent krijgen consumenten daar echter minder voor terug.
Ook Deka-Bank-hoofdeconoom Ulrich Kater is voorzichtig optimistisch: volgens hem wordt het jaar iets beter dan 2024, al kan het volgens zijn eigen woorden “qua consumentenklimaat nauwelijks nog slechter”.
Consumptiestemming op een dieptepunt
De algemene stemming over de eigen financiële situatie blijft somber. Het Nürnberg Institut für Marktentscheidungen (NIM) berekent het zogenoemde GfK Konsumklima, een indicator die in Duitsland als de standaard geldt voor het meten van consumentenvertrouwen.
Waar vóór de pandemie waarden rond plus tien punten normaal waren, zakte de indicator tijdens de coronajaren diep weg. In december 2022 stond het vertrouwen zelfs meer dan veertig punten in de min. Dit jaar leek er herstel, maar de trend is opnieuw gekeerd: in november 2025 staat de indicator op min 24,1 punten, slechter dan dezelfde maand vorig jaar.
Inflatie blijft doorwerken in het consumentenvertrouwen
De hoge inflatie van 2022 en 2023 werkt nog steeds door in het dagelijks leven van veel Duitsers. Ondanks loonsverhogingen en extra sociale steun in de afgelopen jaren vrezen velen nieuwe financiële tegenvallers. De verwachtingen over toekomstige inkomens, eveneens gemeten door het NIM, bevinden zich op een van de laagste niveaus van de afgelopen tijd.
Volgens Heinemann “voelt en merkt de meerderheid dat het economisch bergafwaarts gaat”. Ook professor Martin Fassnacht van de WHU in Düsseldorf benadrukt dat consumenten onzeker blijven en daardoor terughoudend besteden.
Duitsland blijft een spaarland
Terwijl de consumptieneiging verder daalt, blijft de spaarzin opvallend hoog. De Europese gewoonte om voorzichtig met risico’s om te gaan is in Duitsland extra sterk aanwezig: meer dan tien procent van de inkomens wordt nog altijd opzijgezet. De „Sparquote“ (het deel van het inkomen dat wordt gespaard) ligt wel iets lager dan vorig jaar, maar blijft uitzonderlijk hoog.
Waar wél geld naartoe gaat: reizen en evenementen
Opvallend genoeg geven Duitsers wél meer uit aan hun eigen plezier. De reisbranche draait zeer goed, omdat veel mensen behoefte hebben aan een tijdelijke ontsnapping uit de dagelijkse zorgen. De officiële statistieken laten zien dat zowel het aantal reizen als de totale uitgaven boven het niveau van vóór de pandemie liggen.
Ook evenementen profiteren. Een recente analyse van adviesbureau Boston Consulting Group toont dat de omzet van het carnavalsseizoen in Keulen met 40 procent is gestegen ten opzichte van zes jaar geleden. Ondanks hoge entreeprijzen blijft de vraag naar belevenissen groot.
Volgens professor Fassnacht is dat verschil logisch: een cadeau kopen is leuk, maar een evenement of feestavond draait om directe persoonlijke beleving. “Dat is mijn plezier,” zegt hij.
