De gezondheidszorg in Duitsland staat onder druk: te weinig personeel, een tekort aan medicijnen en onvoldoende financiële middelen. Deze problemen doen zich niet alleen in kleinere ziekenhuizen voor, maar zelfs in gerenommeerde klinieken zoals de Charité in Berlijn, een van de grootste universiteitsziekenhuizen van Europa. Onlangs brachten journalisten schandalen aan het licht, waarbij een tekort aan zorgpersoneel leidde tot levensbedreigende situaties. Hoewel de ziekenhuisdirectie het onderzoek bekritiseerde, erkende ze ook dat er veel verbeterd moet worden – en dat dit een probleem is voor heel Duitsland.
Net als in Nederland kampen Duitse ziekenhuizen met lange wachttijden en personeelstekorten, en wordt er gezocht naar oplossingen om de gezondheidszorg toekomstbestendig te maken. In Duitsland werkt de regering aan een hervormingsplan, maar er is twijfel of dit voldoende is om de huidige problemen op te lossen. Ook in Nederland staat de zorgsector onder druk, en veel van de Duitse problemen komen hier ook voor. Hoe kunnen beide landen van elkaar leren?
Ziekenhuishervorming in Duitsland: minder ziekenhuizen, beter georganiseerd
In Duitsland is het overduidelijk dat er te veel ziekenhuizen zijn voor de beschikbare financiële middelen. Veel ziekenhuizen zijn afhankelijk van gemeentelijke subsidies om overeind te blijven. De Duitse regering stelt voor om het aantal ziekenhuizen te verminderen en de resterende klinieken beter te organiseren en financieren. Dit zou de zorg in kleinere, maar beter uitgeruste ziekenhuizen moeten concentreren, waardoor de zorgkwaliteit omhoog gaat en kosten worden bespaard. Vergelijkbare discussies spelen in Nederland, waar kleinere ziekenhuizen in de problemen komen en centralisatie vaak als oplossing wordt gezien.
Echter, het sluiten van ziekenhuizen stuit in beide landen op weerstand. Lokale gemeenschappen vrezen dat ze zonder dichtbijgelegen ziekenhuizen achterblijven. In Duitsland heerst er vooral angst voor lange reistijden naar specialistische zorg, iets dat ook in Nederland een terugkerend punt van discussie is. Toch wijzen gezondheidsexperts erop dat de nabijheid van een ziekenhuis weinig betekent als de faciliteiten niet toereikend zijn voor bijvoorbeeld hartaanvallen of beroertes.
Personeelstekorten en inefficiëntie in de zorg
Een ander belangrijk knelpunt in Duitsland is het personeelstekort, vooral in de verpleegkundige zorg. Interessant genoeg heeft Duitsland na Finland en Ierland de meeste verpleegkundigen per hoofd van de bevolking in Europa. Toch zijn veel zorgmedewerkers overbelast door inefficiënte toewijzing van personeel. Ziekenhuizen hebben te veel lege bedden en het personeel wordt niet optimaal ingezet. Door het aantal ziekenhuizen te verminderen en personeel te concentreren in beter uitgeruste klinieken, zou dit probleem kunnen worden opgelost.
In Nederland zien we vergelijkbare uitdagingen. Ook hier zijn personeelstekorten een grote zorg, vooral op de spoedeisende hulp en intensive care-afdelingen. Net als in Duitsland wordt er in Nederland gezocht naar manieren om de scheiding tussen de ambulante en ziekenhuiszorg te verminderen. Dit zou de druk op ziekenhuizen kunnen verlichten door meer zorg in de eerste lijn, zoals huisartsen en poliklinieken, te organiseren.
Hervormingen en geldtekort
Een ander probleem dat zowel in Duitsland als Nederland speelt, is de financiering van de ziekenhuizen. In Duitsland wordt het huidige systeem, waarbij ziekenhuizen worden betaald op basis van het aantal behandelingen dat ze uitvoeren, gezien als inefficiënt en kostbaar. Het nieuwe hervormingsplan beoogt een vast bedrag per ziekenhuis beschikbaar te stellen voor bepaalde basiszorg, ongeacht het aantal patiënten. Dit moet ervoor zorgen dat ziekenhuizen beter kunnen plannen en dat er minder financiële druk is om zoveel mogelijk patiënten op te nemen.
In Nederland wordt eveneens gewerkt aan hervormingen in de zorgfinanciering, waarbij steeds meer nadruk komt te liggen op preventieve zorg en het voorkomen van onnodige ziekenhuisopnames. Toch blijft de vraag naar meer middelen een terugkerend thema. Zowel in Nederland als in Duitsland is duidelijk dat er meer geld nodig is om de zorg toekomstbestendig te maken.
De toekomst van de zorg: wat kunnen Nederland en Duitsland leren?
Hoewel de situatie in de gezondheidszorg in zowel Duitsland als Nederland vergelijkbaar is, kunnen beide landen van elkaar leren. Duitsland kan bijvoorbeeld kijken naar de Nederlandse benadering van regionale zorgnetwerken, waarbij zorginstellingen nauw samenwerken om de zorg efficiënter te organiseren. Nederland kan op zijn beurt leren van de Duitse hervormingsplannen om meer financiële stabiliteit te creëren voor ziekenhuizen, en van het idee om personeel op een effectievere manier in te zetten.
In beide landen staat vast dat er grote veranderingen nodig zijn om de zorg in de toekomst toegankelijk en van hoge kwaliteit te houden. De problemen zijn dringend, maar met de juiste hervormingen en investeringen kunnen Nederland en Duitsland leren van elkaars successen en uitdagingen.