Het Duitse parlement, de Bondsdag, overweegt een verbod op de rechts-populistische partij Alternative für Deutschland (AfD). Hoewel meerdere parlementariërs de partij als een bedreiging voor de democratische orde beschouwen, is de aanvraag voor een mogelijk verbod uitgesteld tot ten minste half november. De initiatiefnemers willen eerst meer steun verzamelen binnen het parlement, aldus Marco Wanderwitz van de CDU.
Aanvraag uitgesteld tot november
De aanvraag voor een verbod op de AfD zou aanvankelijk deze week ingediend worden, maar dat is uitgesteld. Volgens Wanderwitz, een van de voorstanders, willen de initiatiefnemers wachten tot ze voldoende handtekeningen van parlementaire steunbetuigingen hebben verzameld. De volgende vergaderweek, van 4 tot 8 november, wordt gezien als het eerstvolgende moment waarop de aanvraag formeel kan worden ingediend. Wanderwitz benadrukt dat een aanvraag alleen wordt ingediend als deze kans maakt op een parlementaire meerderheid.
Lange procedure
Wanderwitz dringt echter aan op spoed bij de uitvoering, omdat hij vreest voor de impact van de AfD op de democratische orde in Duitsland. „Hoe langer we wachten, hoe langer het zal duren voordat we tot een succesvol proces komen,“ zei hij in het ochtendprogramma van de Duitse omroepen ARD en ZDF. Volgens hem is de tijd van ‚wegkijken‘ en politieke confrontatie voorbij: “Een rechtsradicale partij wordt gekozen omdat ze rechtsradicaal is.”
Verfassungsschutz Geeft Hoop
Door een recente aankondiging van het Duitse Bureau voor de Bescherming van de Grondwet (Verfassungsschutz) is er echter optimisme onder de voorstanders van het verbod. De dienst heeft aangekondigd binnen tweeënhalve maand een nieuw rapport over de AfD te publiceren. Dit kan de steun voor de aanvraag vergroten, vooral binnen de CDU- en SPD-fracties, denkt Wanderwitz. Hij hoopt dat een nieuwe classificatie van de AfD als „bevestigd rechtsextremistisch“ door de Verfassungsschutz extra dynamiek zal creëren.
Ook de vicevoorzitter van de Bondsdag Yvonne Magwas (CDU) steunt de aanvraag. Ze pleit ervoor dat het Duitse Hooggerechtshof de constitutionele rechtmatigheid van de AfD onderzoekt. „We zien al jaren dat de AfD extreemrechts is en zich steeds verder radicaliseert,“ zei ze tegen Zeit Online. Magwas ziet het als haar plicht om de deur naar het Bundesverfassungsgericht te openen: „als een les uit de nazi-barbarij en uit verantwoordelijkheid voor een goede democratische toekomst.“
Verdeelde Mening binnen het Parlement
Hoewel de aanvraag wordt gesteund door parlementariërs van de SPD, CDU, Groenen en Die Linke, heerst er verdeeldheid. Niet alle politici zijn overtuigd van de effectiviteit van een verbodsaanvraag. Linda Teuteberg van de FDP waarschuwt dat een verbod juridisch en politiek „risicovol“ is en mogelijk de AfD een slachtofferrol zou geven. Dat zou kunnen worden uitgebuit in de verkiezingscampagne. Hoewel ze de gevaren van de AfD voor de democratie erkent, pleit ze voor een politieke aanpak.
Prominente politici zoals bondskanselier Olaf Scholz (SPD), CDU-leider Friedrich Merz en CSU-leider Alexander Dobrindt hebben eveneens twijfels geuit over een verbod. Zij benadrukken de risico’s en het juridische proces dat vereist is om aan te tonen dat de AfD systematisch en agressief tegen de grondwet strijdt.
AfD-Verbod: Complex en Juridisch Uitdagend
Een partijverbod in Duitsland is een complexe procedure. Het kan alleen door de Bondsdag, de Bondsraad of de Duitse regering worden aangevraagd bij het Bundesverfassungsgericht. In het proces moet worden bewezen dat de AfD de grondwet systematisch ondermijnt. Voorlopig blijft het dus afwachten of, en wanneer, een officiële aanvraag in de Bondsdag zal worden ingediend.
