Een typisch Berlijns probleem: deadlines die al jaren bekend zijn, maar vlak voor de eindstreep dreigen te ontsporen. Of het nu om een bouwproject gaat of om digitale infrastructuur – de hoofdstad heeft de reputatie dat dingen vaak net iets langer duren. Dat blijkt nu opnieuw bij de overstap van Windows 10 naar Windows 11.
Op 14 oktober stopt Microsoft met de gratis ondersteuning van Windows 10. Dat betekent dat ruim 90.000 computers in Berlijnse kantoren – van de Senatsverwaltung (het stadsbestuur) tot de Bezirksämter (de stadsdistricten) – vóór die datum moeten zijn geüpdatet. Het tempo verschilt echter sterk.
Enorme verschillen per district
In juli hadden sommige districten, zoals Treptow-Köpenick en Friedrichshain-Kreuzberg, al meer dan 80 procent van hun computers gemigreerd. Andere districten, zoals Neukölln en Reinickendorf, zaten toen nog op minder dan één procent. Inmiddels zijn er in sommige achterblijvende districten stappen gezet, maar begin september stond Neukölln nog altijd op slechts 17 procent.
Ook bij de Senatsverwaltungen lopen de verschillen uiteen: de gezondheidsadministratie had al 67 procent van de apparaten omgezet, terwijl de justitie in juli nog onder de twee procent bleef. Inmiddels is die achterstand deels ingelopen.
Kosten bij vertraging
Wie de deadline mist, krijgt de rekening gepresenteerd. Microsoft biedt weliswaar een uitstelregeling in de vorm van zogenaamde Extended Security Updates (beveiligingsupdates), maar die zijn duur. Het eerste jaar kost dit circa 52 euro per apparaat, het tweede jaar 104 euro en het derde jaar zelfs 209 euro. Voor tienduizenden computers kan dat de Berlijnse overheid miljoenen kosten.
Vertrouwen of centralisatie?
Centraal IT-dienstverlener ITDZ (IT-Dienstleistungszentrum, het overheidsbedrijf voor digitale dienstverlening) begeleidt momenteel zo’n 17.500 apparaten, waarvan inmiddels meer dan 90 procent op Windows 11 draait. Toch kiezen sommige districten, zoals Treptow-Köpenick, ervoor om alles zelf te regelen. Zij hebben meer vertrouwen in hun eigen IT-teams en vrezen storingen, zoals de recente software-uitval bij burgerkantoren die onder verantwoordelijkheid van het ITDZ viel.
Politieke druk
De kwestie is inmiddels ook onderwerp in het Abgeordnetenhaus (het Berlijnse parlement). Zowel de oppositie als coalitiepartijen pleiten voor meer tempo. Groene en CDU-politici waarschuwen zelfs voor een worstcasescenario: hele kantoren die offline moeten, omdat de veiligheid van verouderde systemen niet langer gegarandeerd is.
Nog vijf weken te gaan
In Reinickendorf probeert men het hoofd koel te houden. Daar wordt gerekend op een marge tot 11 november, wanneer de volgende reguliere update van Microsoft gepland staat. Of dat juridisch klopt, is de vraag. Maar de tijd dringt, en de kans is groot dat dit digitale hoofdstuk zich naadloos voegt in de lange lijst van typisch Berlijnse problemen.
