“Een gespleten samenleving is kwetsbaarder. En juist dat lijkt het doel van dit soort video’s.”
— Pia Lamberty
De filmpjes spelen in op diepgewortelde angsten en onderbuikgevoelens rond migratie, werkloosheid en vervreemding. Wat op het eerste gezicht komisch lijkt, blijkt bij nader inzien een effectief propagandamiddel dat verdeeldheid zaait. “De dosis maakt het gif”, zegt Lamberty. “Hoe vaker dit soort beelden opduiken, hoe meer ze bijdragen aan normalisering.”
Wie stopt deze stroom?
Experts waarschuwen dat de platforms te weinig verantwoordelijkheid nemen. Meta – het moederbedrijf van Facebook en Instagram – zou zelfs de algoritmes hebben aangepast waardoor onbekende accounts vaker opduiken in de tijdlijn. Daardoor komen AI-clips ook bij gebruikers terecht die deze accounts nooit volgden.
De technologie is inmiddels zó geavanceerd dat AI-video’s nauwelijks nog van echte beelden zijn te onderscheiden. In een voorbeeldvideo laat een supermarktmedewerker een klant afrekenen. De klant – een Indiase man – zet een pan op de toonbank en zegt: “Ik betaal met Chicken Tikka Masala Pay.”
Volgens Lamberty is er dringend politieke actie nodig. “Plattformen verschuilen zich achter het argument van vrije meningsuiting. Maar dat mag geen excuus zijn om haat en racisme ongemoeid te laten.”
🔍 Over Pia Lamberty
Pia Lamberty is psycholoog en directeur van het Center für Monitoring, Analyse und Strategie (CeMAS). Ze doet al jaren onderzoek naar complottheorieën, desinformatie en hun impact op de samenleving.